Ferdynand Ruszczyc

Ferdynand Ruszczyc (1870-1936)

F. Ruszczyc, „Dom w Bohdanowie” (1902) ze strony pinakoteka.zascianek

F. Ruszczyc, „Ziemia” (1898) ze strony pinakoteka.zascianek

F. Ruszczyc, „Krzyż w śniegu” (1902) ze strony pinakoteka.zascianek

F. Ruszczyc, „Strumień” (przed 1890) ze strony pinakoteka.zascianek

F.Ruszczyc na zdjęciu ogólnym kadry naukowej USB ok. 1922. Siedzą od lewej: K.Zimmermann, W.Staniewicz, W.Mickiewicz, M.Zdziechowski, stoją od prawej: S.Pigoń, B.Kubicki, F.Ruszczyc, J.Kallenbach, J.Kłos (www.bu.uni.torun.pl)

Ulica Zamkowa 22 w Wilnie. Tablica pamiątkowa na domu, w którym w latach 1922-35 mieszkał profesor Ruszczyc (z Wikipedii)

Ferdynand Ruszczyc (1870-1936)
Malarz, żołnierz, zaangażowany społecznik i działacz kultury

Urodzony w Bohdanowie koło Oszmiany. Studiował w Petersburgu prawo, tam też ukończył Akademię Sztuk Pięknych. Był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i w Krakowie, od 1908 roku w Wilnie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej uczestnik walk o Wilno w ramach „Armii Ochotniczej”. Głęboko zaangażowany w prace nad wznowieniem działalności i organizacją Uniwersytetu Wileńskiego w latach 1918-19, pomysłodawca wielu projektów restauracji i upiększenia uczelni. Współorganizator i czterokrotny dziekan Wydziału Sztuk Pięknych. Inicjator i aktywny uczestnik wydarzeń kulturalnych Wilna. Współtwórca odrodzonego teatru; scenograf i projektant kostiumów teatralnych, plakatów. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta i francuskim Orderem Kawalerskim Legii Honorowej. Profesor honorowy Uniwersytetu Stefana Batorego.

Należy do najwybitniejszych malarzy okresu Młodej Polski. We wczesnych pracach artysty, realistycznych, dominuje fascynacja pejzażem – o pięknej i oryginalnej kompozycji i grze światła. Prace późniejsze to symboliczny nurt modernizmu – krajobraz nasycony ekspresją; wyrażający podziw dla wielkości sił natury i jej wpływu na ludzką egzystencję i jej wobec tych sił znikomość. Wyraża w obrazach głębię przemyśleń filozoficznych i miłość do rodzinnej Wileńszczyzny. Na jego obrazach można odczytać tragiczną przeszłość historii i obawy o przyszłość ojczyzny. Zmarł w Bohdanowie i tam pochowany. Malarstwo Ruszczyca fascynuje i zachwyca ciągle; porusza do głębi i zmusza do zastanowienia się nad życiem.

A.O.
na podstawie:
„Wikipedia, wolna encyklopedia”;
„Wiem”, Portal Wiedzy Onet;
„Encyklopedia Kresów”, Wyd. Kluszczyński, Kraków;
Irena Kossowska, „Sylwetki, Ferdynand Ruszczyc”, culture.pl