Kościół Najśw. Serca Pana Jezusa i klasztor Wizytek | Wilno

Więcej zdjęć (27) >>

Kościół Najświętszego Serca Jezusa i klasztor wizytek w Wilnie

Klasztor dla sióstr wizytek wzniesiono w latach 1694-1797. Kościół ufundował król August II w roku 1717. Budowa pod kierunkiem architekta Józefa Pola została ukończona w roku 1737.

W 1863 roku zespół kościelno-klasztorny został skonfiskowany i przekazany żeńskiemu monastyrowi prawosławnemu; kościół przebudowano na cerkiew św. Marii Magdaleny. Zmieniono kształt kopuły kościelnej i dobudowano kruchtę. Zmieniono na styl rosyjsko-bizantyjski architekturę wieży, oratorium i innych fragmentów budowli. Odzyskany dla katolików po I wojnie światowej; po drugiej – urządzono tu więzienie, czynne do dzisiaj.

Kościół został zbudowany w dojrzałej formie stylu rokoko; tu charakteryzującej się ogromną ośmioboczną kopułą nakrywającą bryłę o planie zbliżonym do koła wpisanego w obrys krzyża greckiego o krótkich ramionach. Bogato ornamentowany; z eleganckimi, lekkimi fasadami na zakończeniach ramion krzyża. Fasady zdobne w pilastry, gzymsy i wnęki; zwieńczone wolutowymi szczytami. W ciągu zabudowy kościelno-klasztornej, na wschód od kościoła, była wzniesiona wysmukła wieża-dzwonnica. Przed przebudową na cerkiew jej szczyt zdobiło wielkie serce z pozłacanego brązu.

Wnętrze zbliżone kształtem do rotundy, bogato zdobione delikatnymi stiukami. Potężna kopuła oświetlała wnętrze, eksponując liczne, przepiękne i delikatne zdobienia. U podstawy kopuły, wsparta na gzymsie subtelna, pozłacana balustrada o rokokowo fantazyjnych liniach. Ołtarze wnętrza zharmonizowane z całością wystroju; ich głównym akcentem były cenne obrazy Szymona Czechowicza. Niestety; to piękno, którego nie zniszczyła przebudowa na styl rosyjsko-bizantyjski, zostało utracone służąc kilkadziesiąt lat celom więziennym. Prawdopodobnie uroda tego kościoła będzie widoczna wyłącznie na starych fotografiach.

Przygnębiające wrażenie robi ta radosna kiedyś budowla otoczona zasiekami drutu kolczastego z wieżyczką strażnika; jej zaniedbane i zniszczone mury powodują chęć odwrócenia ze wstydem wzroku.

A.O.
Na podstawie:
Juliusz Kłos, „Wilno, Przewodnik Krajoznawczy”,
Wyd. Oddziału Wileńskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Wilno 1923
Tomas Venclova, „Wilno”, R. Paknio Leidykla, Wilno 2001, 2002