Cmentarz Słoneczny (św. Piotra i Pawła) | Wilno

Więcej zdjęć (28) >>

Cmentarz „Słoneczny” (Świętych Piotra i Pawła)

Jest to jeden z najstarszych w Wilnie zachowanych zamiejskich cmentarzy przykościelnych; założony w latach 1815–1830, choć analiza architektury i źródła wskazują na jego istnienie już w XVIII wieku. Położony w sąsiedztwie kościoła Świętych Piotra i Pawła, między ulicami Paca, Słoneczną i Polową, początkowo zajmował część obecnej powierzchni, znajdującej się bliżej kościoła. Nie posiada kaplicy przedpogrzebowej, prawdopodobnie ze względu na bliskość kościoła.

Wcześniej nie był ogrodzony; obecnie na cmentarz prowadzi neogotycka brama w niezbyt ciekawym, betonowym murze. Malowniczo usytuowany na wznoszącym się, stromym zboczu góry, charakteryzuje się znaczną różnicą poziomów. Nieregularny układ alejek związanych z ukształtowaniem terenu, przepiękny stary drzewostan i widok na kościół Świętych Piotra i Pawła i miasto nadają szczególny urok miejscu.

Zachowane tu nagrobki stanowią cenny zabytek kultury, prezentując różnorodne style stosowane na przestrzeni czasu. Pośród nagrobków wyróżniają się liczne tutaj kaplice grobowe; szczególnie cenne klasycystyczne Ogińskich i Zawiszów, ale także neogotyckie Meysztowiczów, Sidorowiczów i inne. Napisy nagrobne w archaicznej polszczyźnie przywołują minioną historię. Spoczywają tu ludzie zasłużeni i znani – profesorowie Uniwersytetu Stefana Batorego, artyści, księża. W większości starej części są to groby polskie, także litewskie.

Cmentarz objęto tylko cząstkową ochroną prawną dotyczącą najcenniejszych pomników. Nie jest zamknięty dla pochówków, nawet w najstarszej części.

A.O.
Na podstawie:
Juliusz Kłos, „Wilno, Przewodnik Krajoznawczy”, Wyd. Oddziału Wileńskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Wilno 1923
Edmund Małachowicz, „Wilno. Dzieje, architektura, cmentarze”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1996