Радзіма Марка Шагала
Дом-музей Марка Шагала в Витебске
Дом-музей Марка Шагала в Витебске
Дом-музей Марка Шагала (01.2007)
У музею мастака
Помнік Марку Шагалу
Помнік Марку Шагалу ля дома мастака на Пакроўскай вуліцы
Помнік Марку Шагалу
Шаґал, Марк Захаравіч (Шагал, Марк Захаравіч; Моўша Хацкелеў; Маісей) (па-француску: Marc Chagall) (25 чэрвеня (новы стыль: 7 ліпеня) 1887 — 28 сакавіка 1985) — беларускі і францускі мастак.
Марк Шагал нарадзіўся ў Віцебску. Пачатковыя заняткі маляваньню меў у Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна (1906). У 1907 паехаў у Санкт-Пецярбург. У 1907-1908 вучыўся ў Малявальнай школе Таварыства заахвочваньня мастакоў, у малявальных клясах С. Зайдэнберга, 1909-1910 у Прыватнай мастацкай школе Званцавай пад кіраўніцтвам Льва Бакста. Здолеў прадаць калекцыянеру й мецэнату Максіму Вінавэру дзьве карціны, атрымаў ад яго-ж стыпендыю на навучаньне ў Парыжы (з 1910).
У Парыжы Шагал наведваў акадэміі La Palette і Grande Chaumiére. Марк жыў у асяроддзі мастакоў-авангардыстаў у інтэрнаце «Вулей» (La Ruche) на Манпарнасе. Падтрымоўваў знаёмствы з Гіёмам Апалінэрам, Фэрнанам Лежэ, А. Сальмонам, Робэртам Дэланэ, А. Мецэнжэ, Б. Сандрарам. У гэты час пачынаецца першая сур’ёзная зацікаўленасьць ягонай творчасьцю. У 1914 у Бэрліне павінна адбыцца першая пэрсанальная выстава Марка Шагала.
Перад пачаткам Першай сусьветнай вайны мастак прыехаў ў Віцебск, калі фронт наблізіўся зьехаў у 1916 у Петраград. У 1918 Марк Шагал прызначаны камісарам Віцебскага губернскага аддзела народнай адукацыі. Тады ж узначаліў Віцебскую народную мастацкую школу (потым Першая народная мастацкая вучэльня). Запрасіў на працу ў Віцебск мастакоў-авангардыстаў, м. інш. Казіміра Малевіча.
У 1920 Марк Шагал зьехаў у Маскву, працаваў у Дзяржаўным жыдоўскім Камерным тэатры (1920-1922). Займаўся тэатральным мастацтвам, стварэньнем дэкарацыяў і дызайнам касьцюмаў, сцэнаграфіяй.
У 1922 Шагал зьехаў у Бэрлін, адтуль у 1923 у Парыж. Тут ён захапіўся гравюрай і літаграфіяй, у 1923-1931 па замове Амбруаза Валара выканаў некалькі цыклаў гравюраў да басьняў Лафантэна, «Мёртвых душаў» Гогаля, да Бібліі. У 1937 Марк Шагал атрымаў францускае грамадзянства.
У 1941-1948 жыве ў ЗША і Мексіцы. У пасьляваенны пэрыяд Шагал займаўся таксама манумэнтальным мастацтвам. Cтварыў вітражы для касьцёлаў Мецы (Францыя), Цурыху (Швэйцарыя), Рэймсе (Нямеччына), для Юдэйскага ўнівэрсітэта (Ерусалім), мазаікі і габелены для Парламента Ізраіля ў Ерусаліме. Зрабіў пано для Мэтраполітэн-опэры ў Ню-Ёрку (ЗША), плафоны для Гранд-опэры ў Парыжы (Францыя).
Марк Шагал найбольш вядомы як жывапісец. Ягонае мастацтва вызначалася яркаю асаблівасьцю. Стварыў індывідуальны фантастычны стыль. Ягоная работы прадстаўлены ва ўсіх буйнейшых музэях сьвету.
Марк Шагал — Ганаровы доктар унівэрсытэтаў Глазга, Брандыс (Масачусэтс, ЗША), Нотр-Дам (Індыяна, ЗША). Ганаровы сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і славеснасьці (1959). Кавалер Вялікага крыжа Ганаровай легіі (1978).
Шагал памёр у горадзе Сэн Поль дэ Ванс. Пахаваны на мясцовых могілках.
Да канца жыцьця ў ягонай творчасьці назіраліся «віцебскія» матывы.
Шагалавы словы
"Усе колеры гэта сябры сваіх суседзяў і каханкі сваіх адваротнасьцяў."
"Выключна каханьне цікавіць мяне і мяне клапоцяць толькі тыя рэчы якія круцяцца вакол каханьня."
"У нашым жыцьці, як і на мастаковай палітры, ёсьць адзіны колер які акрэсьлівае значэньне жыцьця і мастацтва. Гэта колер каханьня."
"Выдатнае мастацтва пачынаецца там дзе сканчаецца натура."
Catalogues Raisonnés
Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія гравюры): Cramer P. Marc Chagall. The Illustrated Books. Catalogue Raisonné. Geneva, 1995.
Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія літаграфіі): Sorlier С. Chagall's Illustrated Books. Catalogue Raisonné. 1993.
Кераміка: Doschka R. Marc Chagall: Ceramic Masterpieces. 2003.
Кераміка і скульптура: Malraux A., Sorlier С. Die Keramiken und Skulpturen von Chagall. 1972.
Літаграфіі: Mourlot F. Chagall. Lithographe: 1922-1957. 1960. Lithographe II: 1957-1962. 1963. Lithographe III: 1962-1968. 1969. Lithographe IV: 1969-1973. 1974. Sorlier C. Lithographe V: 1974-1979. 1984. Lithographe VI: 1980-1985. 1986.
Монатыпіі: Leymarie J. Monotypes. 1961-1965. 1966. Cramer G. Marc Chagall. Monotypes II: 1966-1975. 1976.
Плакат: Sorlier C., Adhemar J. Chagall Poster. Catalogue Raisonné. 1975.
Марк Шагал нарадзіўся ў Віцебску. Пачатковыя заняткі маляваньню меў у Школе жывапісу і малюнка Юдэля Пэна (1906). У 1907 паехаў у Санкт-Пецярбург. У 1907-1908 вучыўся ў Малявальнай школе Таварыства заахвочваньня мастакоў, у малявальных клясах С. Зайдэнберга, 1909-1910 у Прыватнай мастацкай школе Званцавай пад кіраўніцтвам Льва Бакста. Здолеў прадаць калекцыянеру й мецэнату Максіму Вінавэру дзьве карціны, атрымаў ад яго-ж стыпендыю на навучаньне ў Парыжы (з 1910).
У Парыжы Шагал наведваў акадэміі La Palette і Grande Chaumiére. Марк жыў у асяроддзі мастакоў-авангардыстаў у інтэрнаце «Вулей» (La Ruche) на Манпарнасе. Падтрымоўваў знаёмствы з Гіёмам Апалінэрам, Фэрнанам Лежэ, А. Сальмонам, Робэртам Дэланэ, А. Мецэнжэ, Б. Сандрарам. У гэты час пачынаецца першая сур’ёзная зацікаўленасьць ягонай творчасьцю. У 1914 у Бэрліне павінна адбыцца першая пэрсанальная выстава Марка Шагала.
Перад пачаткам Першай сусьветнай вайны мастак прыехаў ў Віцебск, калі фронт наблізіўся зьехаў у 1916 у Петраград. У 1918 Марк Шагал прызначаны камісарам Віцебскага губернскага аддзела народнай адукацыі. Тады ж узначаліў Віцебскую народную мастацкую школу (потым Першая народная мастацкая вучэльня). Запрасіў на працу ў Віцебск мастакоў-авангардыстаў, м. інш. Казіміра Малевіча.
У 1920 Марк Шагал зьехаў у Маскву, працаваў у Дзяржаўным жыдоўскім Камерным тэатры (1920-1922). Займаўся тэатральным мастацтвам, стварэньнем дэкарацыяў і дызайнам касьцюмаў, сцэнаграфіяй.
У 1922 Шагал зьехаў у Бэрлін, адтуль у 1923 у Парыж. Тут ён захапіўся гравюрай і літаграфіяй, у 1923-1931 па замове Амбруаза Валара выканаў некалькі цыклаў гравюраў да басьняў Лафантэна, «Мёртвых душаў» Гогаля, да Бібліі. У 1937 Марк Шагал атрымаў францускае грамадзянства.
У 1941-1948 жыве ў ЗША і Мексіцы. У пасьляваенны пэрыяд Шагал займаўся таксама манумэнтальным мастацтвам. Cтварыў вітражы для касьцёлаў Мецы (Францыя), Цурыху (Швэйцарыя), Рэймсе (Нямеччына), для Юдэйскага ўнівэрсітэта (Ерусалім), мазаікі і габелены для Парламента Ізраіля ў Ерусаліме. Зрабіў пано для Мэтраполітэн-опэры ў Ню-Ёрку (ЗША), плафоны для Гранд-опэры ў Парыжы (Францыя).
Марк Шагал найбольш вядомы як жывапісец. Ягонае мастацтва вызначалася яркаю асаблівасьцю. Стварыў індывідуальны фантастычны стыль. Ягоная работы прадстаўлены ва ўсіх буйнейшых музэях сьвету.
Марк Шагал — Ганаровы доктар унівэрсытэтаў Глазга, Брандыс (Масачусэтс, ЗША), Нотр-Дам (Індыяна, ЗША). Ганаровы сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і славеснасьці (1959). Кавалер Вялікага крыжа Ганаровай легіі (1978).
Шагал памёр у горадзе Сэн Поль дэ Ванс. Пахаваны на мясцовых могілках.
Да канца жыцьця ў ягонай творчасьці назіраліся «віцебскія» матывы.
Шагалавы словы
"Усе колеры гэта сябры сваіх суседзяў і каханкі сваіх адваротнасьцяў."
"Выключна каханьне цікавіць мяне і мяне клапоцяць толькі тыя рэчы якія круцяцца вакол каханьня."
"У нашым жыцьці, як і на мастаковай палітры, ёсьць адзіны колер які акрэсьлівае значэньне жыцьця і мастацтва. Гэта колер каханьня."
"Выдатнае мастацтва пачынаецца там дзе сканчаецца натура."
Catalogues Raisonnés
Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія гравюры): Cramer P. Marc Chagall. The Illustrated Books. Catalogue Raisonné. Geneva, 1995.
Ілюстраваныя кнігі (аўтарскія літаграфіі): Sorlier С. Chagall's Illustrated Books. Catalogue Raisonné. 1993.
Кераміка: Doschka R. Marc Chagall: Ceramic Masterpieces. 2003.
Кераміка і скульптура: Malraux A., Sorlier С. Die Keramiken und Skulpturen von Chagall. 1972.
Літаграфіі: Mourlot F. Chagall. Lithographe: 1922-1957. 1960. Lithographe II: 1957-1962. 1963. Lithographe III: 1962-1968. 1969. Lithographe IV: 1969-1973. 1974. Sorlier C. Lithographe V: 1974-1979. 1984. Lithographe VI: 1980-1985. 1986.
Монатыпіі: Leymarie J. Monotypes. 1961-1965. 1966. Cramer G. Marc Chagall. Monotypes II: 1966-1975. 1976.
Плакат: Sorlier C., Adhemar J. Chagall Poster. Catalogue Raisonné. 1975.
Крыніца:
Марк Шаґал
Вікіпэдыя, Вольная энцыкляпэдыя
Матэрыял апублікаваны на старонках Radzima.org згодна GNU Free Documentation License