Касцёл Святой Барбары | Віцебск

Больш фотаздымкаў (22) >>

Касцёл Святой Барбары ў Віцебску

Першыя звесткі пра касцёл паходзяць з 2-ой паловы XVIII ст., калі маршалак Гарадоцкага павета Антоній Косаў у 1785 г. фундаваў будаўніцтва ля каталіцкіх магілак маленькі драўляны касцёл. У 1785 г. Магілёўскі арцыбіскуп Станіслаў Богуш-Сястранцэвіч асвячае яго ў гонар Св. Барбары, патрону добрай смерці. Могілкі знаходзіліся ля шашы, якая вяла да Гарадка, і потым вызначылі межы горада, таму касцёл стаў насіць назву “падвіцебскі”, а яго невялікі памер адпавядаў колькасці вернікаў, якое жыло побач, у суседніх вёсках. Ужо тады ён стаў парафіяльным касцёлам.

На пачатку 80-х гадоў XIX ст. парафія Св. Барбары налічвала 2000 асоб, але стары касцёл мог змяшчаць толькі 150 чалавек. Невялікі памер касцёла патрабаваў збудавання храма большай плошчы. Дзякуючы старанню ксёндза Мотуша на месцы старога касцёла быў пабудаваны новы, асвечаны 4 снежня 1884 г. пад тытулам Св. Барбары і Св. Ёзэфа. Зямля касцёла разам з іншымі пабудовамі налічвала 3 дзесяціны. Планаваннем касцёла заняўся інжынер-архітэктар В.І.Пятроўскі. На тэрыторыі касцёла знаходзіліся дом ксяндза і невялікі шпіталік, якія былі драўлянымі.

У XX ст. Віцебск увайшоў з дзвюма касцёламі: Св. Антонія і Св. Барбары. Але пасля рэвалюцыі 1917 г. бальшавіцкія ўлады зачыняюць храмы. Быў разбураны і найпрыгажэйшы касцёл горада – св. Антонія. Касцёл жа Св. Барбары застаўся замкнутым, выкарыстоўваўся нават для захавання гною. У 1988 г. было вырашана адбудаваць капліцу Св. Крыжа і зрабіць у касцёле залу арганнай музыкі.

Па прыбыцці ў 1990 г. дамініканіна, айца Януша Скэнчака, была ўзноўлена і парафія Св. Барбары, якую афіцыйна зарэгістравалі 7 лютага 1992 г. У 1993 г. арцыбіскуп Казімір Свёнтак асвяціў адноўленую святыню. За 10 год адданай працы айца Януша, касцёл набыў найпенькнейшы выгляд, пры касцёле ствараецца хор “Hosanna”, ствараюцца гурткі “Żywy Rуżaniec” і “Legion Marii i Kościół Domowy”.

Касцёл Св. Барбары з’яўляецца помнікам архітэктуры неараманскага стылю. Храм – традыцыйная 3-нефавая 2-вежавая базіліка з паўкруглай апсідай і бакавымі прамавугольнымі сакрысціямі. Галоўны фасад вылучаюць верхнія 8-гранныя ярусы вежаў пад высокімі шпілямі і 2-гранны ступенчаты шчыт паміж імі. У цэнтры фасад вылучаны 2-пілонным парталам-рызалітам арачнага ўвахода, над якім трайная аркатура цэнтральнага аконнага праёма і бакавых нішаў, па баках – высокія арачныя эдыкулы. Такая аскетычная трактоўка франтальнага фасада з панаваннем глухой цаглянай плоскасці надае храму характар унутранай замкнёнасці, сярэднявечнай архаічнасці. Магутны карніз акаймоўвае плоскасныя чырвона-ружовыя сцены будынка, бакавыя з якіх прарэзаны арачнымі аконнымі праёмамі ў 2 ярусы. Больш насычаны архітэктурным дэкорам вежы, 4-гранныя і 8-гранныя ярусы якіх аблегчаны скразнымі арачнымі прасветамі і вокнамі-трыфорыумамі, завершаны па гранях спічастымі франтончыкамі, бакавыя фасады дэкарыраваны архітэктурнымі фрэзамі, прамавугольнымі панэлямі.

Амаль квадратная зала храма раскрываецца ў паўкруглую апсіду, перакрыта стральчатымі скляпеннямі з распалубкамі і парнымі падпружнымі аркамі, падтрыманымі 4 магутнымі слупамі і насценнымі лапаткамі.

Цэнтральны неф апяразвае магутны, густа прафіліраваны антаблемент. У тоўшчы сцен нартэкса бакавыя вінтавыя лесвіцы, якія вядуць на хоры і да званоў вежаў. Апсіда фланкіравана 2 калонамі, паміж якімі быў размешчаны драўляны разны 2-ярусны алтар рамана-гатычнай стылёвай трактаўкі. У гатычным стылі вырашаны астатнія 4 алтары і 6-ы ў капліцы. Навешаны на левую сцяну прэсбітэрыя амбон мае неабарочную трактоўку. Паводле інвентара 1922 г. уздоўж бакавых сцен былі развешаны 14 стацый “Крыжовага шляху Хрыста”, на хорах меўся арган.

Алесь Мінін