> Віцебская вобласць > Аршанскі раён > горад Орша > Кляштар трынітарыяў
Орша. Кляштар трынітарыяў
Орша. Кляштар трынітарыяў

Орша | Кляштар трынітарыяў - Каментарыі

Год пабудовы (перабудовы): > 1700
Каардынаты:
54° 30'34.36"N, 30° 25'32.14"E
Klasztor trynitarzy - p.w. Trójcy Świętej

1714 – fundacja klasztoru i kościoła przez Adama Sakowicz, sędzia grodzki i małżonka Maria z Danielewiczów; w kościele umieszczono kopie cudownej figury Jezusa Nazarejskiego .
1735 – wybudowanie świątyni
1740 – konsekracja przez bp. Tyszkiewicza, sufragana kijowskiego
1772 - było tu 5 zakonników (4 kapłanów)
1798 – (06.09) trynitarze opuszczają klasztor na rozkaz cara Pawła I
1798 – w klasztorze umieszczono żeńskie zgromadzenie trapistek
Pocz. XIX w. – wystąpienie z klasztoru córkę księcia Kondeusza i wygnanie trapistek z Rosji.
Ok. 1810 – powrót trynitarzy (po opuszczeniu klasztoru przez trapistki)
1832 – kasata klasztoru
1833 - przebudowa kościoła na cerkiew, w klasztorze umieszczono szkołę powiatową.
1841 – w mieście Orsza istnieje „kaplica Trynitarze” zaliczona do dekanatu orszańskiego.
Pocz. XX w. – sowieckie władze umieściły tu pułkową szkołę i aeroklub
Poł. XX w. – zniszczenia w czasie II wojny światowej
Po 1950 – rozebranie kościoła
2000 – w budynku klasztornym archiwum i pomieszczenia mieszkalne, a sam kościół się nie zachował
2007 – budynek przeznaczony na ZAGS
адказаць
СКРОЗЬ ТЫНКОЎКУ ПРАГЛЯНУЎ ЛІК СВЯТОГА

Рабочы будаўнічага трэста № 18 Оршы Пётр Жукаў змываў у час рамонту старую тынкоўку ў будынку былога кляштара каталіцкага ордэна трынітарыяў (ён месціцца ў цэнтры горада, на вуліцы Камсамольскай, 18). І раптам праз наслаенні стагоддзяў (кляштар узведзены ў 1714 годзе) праглянула аблічча святога ў манаскім адзенні. Фрэскі былі выяўлены і на іншых сценах.


У савецкі час у правай частцы будынка кляштара размясціўся архіў, а левая (якраз тая, дзе былі адкрыты фрэскі і арнаментальны роспіс) выкарыстоўвалася пад жыллё і склады. Рамонт будынка быў неабходны. Але яго, улічваючы важнасць знаходкі, усё ж прыпынілі. У Оршу прыбылі спецыялісты. У былым кляштары пабываў намеснік начальніка ўпраўлення па ахове гістарычнай і культурнай спадчыны Міністэрства культуры Ігар Чарняўскі. Агледзеўшы фрэскі, ён сказаў:

— Такіх значных адкрыццяў у Беларусі ўжо даўно не было. Апошнім можна лічыць выяўленне фрэсак ХІІ стагоддзя ў Барысаглебскай (Каложскай) царкве ў Гродне. Але там былі фрагменты, а тут вялікі роспіс. Таму вяртанне аршанскай знаходкі ў нашу гісторыка-культурную спадчыну мае вялікае значэнне для ўсёй краіны.


Вялікую і канкрэтную дапамогу аказала нам Лілія Высоцкая, кіраўнік фізіка-хімічнай лабараторыі “Белінфармрэстаўрацыі”. Яна падабрала аршанцам такі раствор, які пасля нанясення на сцены і столь дазволіць захаваць выяўленыя фрэскі ў цэласці.


Хто ж мог на такім высокім узроўні размаляваць будынак? Думаем, што гэта былі не іншаземныя, а свае, аршанскія майстры. Слава пра іх ішла шырока навокал. Прыгадаем, што ў свой час Пётр І забраў да сябе ўсіх аршанскіх гравёраў і рэзчыкаў па дрэву. Цяпер нам трэба ўстанавіць аўтарства фрэсак, канкрэтызаваць іх сюжэты. І тут мы спадзяемся на дапамогу як сталічных мастацтвазнаўцаў, камісіі “Вяртанне” пры Беларускім фондзе культуры, так і Беларуска-польскай камісіі па сумеснай гісторыка-культурнай спадчыне.


Верыцца мне, што гэта не апошняя знаходка такога тыпу ў Оршы. Рэстаўрацыі чакаюць рэшткі будынка калегіума езуітаў, якія знаходзяцца ў гарадскім парку на беразе Аршыцы. Нарэшце мы атрымалі акт аб правядзенні там супрацьаварыйных кансервацыйных работ. А паколькі ў нас ёсць уся дакументацыя і праектныя чарцяжы, з цягам часу пры наяўнасці фінансавання можна будзе аднавіць і гэты помнік архітэктуры. Такая ж сітуацыя склалася вакол будынка былога кляштара базыльянаў. Спадзяемся, яго адновіць якая рэлігійная суполка або камерцыйная структура, узяўшы будынак у арэнду.


Вядома, самым каштоўным гістарычным помнікам у Оршы застаецца Куцеінскі манастыр, дзе ў свой час знаходзілася славутая друкарня Спірыдона Собаля. Прыемна паведаміць чытачам “Голасу Радзімы”, што пастановай Савета Міністраў ён унесены ў рэспубліканскую праграму рэстаўрацыі найбольш значных помнікаў дзяржавы. Маем надзею, што ў будучыні Куцеінская Лаўра стане цэнтрам духоўнай культуры Аршаншчыны.


Валянціна Сіднякова,саветнік старшыні Аршанскага гарвыканкама

Дадаць паведамленне

*
*
*
*