Zespół dworsko-parkowy | Widze Łowczyńskie

Więcej zdjęć (19) >>

Zespół dworski

Widze Łowczyńskie stanowiły niegdyś część rozległych dóbr Widze; od połowy XVII do połowy XIX wieku pozostawały siedzibą rodziny Wawrzeckich, zasłużonej dla Brasławszczyzny. Wawrzeccy byli powszechnie szanowani i pełnili rozmaite funkcje publiczne, między innymi kilkakrotnie byli wybierani powiatowymi marszałkami szlachty oraz posłami.

Po bezpotomnej śmierci Tomasza Wawrzeckiego, posła na Sejm Wielki i ostatniego Naczelnika Powstania Kościuszkowskiego, Widze Łowczyńskie pozostawały do 1939 roku w ręku jego krewnych, Mineyków.

Na terenie dawnego majątku Wawrzeckich i Mineyków w dość dobrym stanie zachował się jeden z najciekawszych na Brasławszczyźnie zespołów dworskich. Wiedzie ku niemu aleja klonowo-jesionowa długości 280 m.

Klasycystyczny dwór został zbudowany w końcu XVIII wieku przez ówczesnego właściciela Widz Łowczyńskich, Stanisława Wawrzeckiego. W 1900 roku Mineykowie przebudowali go według projektu znanego architekta Tadeusza Rostworowskiego.

Jest to budowla na planie prostokąta, parterowa od frontu i piętrowa od ogrodu - ze względu na znaczny spadek terenu. Fasadę akcentuje podwyższony o pół kondygnacji czterokolumnowy portyk ze spłaszczonym, trójkątnym szczytem.

W elewacji ogrodowej dominuje natomiast dobudowany w 1900 roku piętrowy ryzalit o trzech arkadach w każdej kondygnacji, zwieńczony neorenesansową attyką. Górną kondygnację zdobią zdwojone pilastry i wydatny gzyms. Po bokach ryzalitu znajdują się wiodące na piętro strome schody.

Po II wojnie światowej w dworze mieścił się dom dziecka, a obecnie jest tu przedszkole. Przed budynkiem znajduje się ozdobny gazon, a z boku stoi oficyna ozdobiona portykiem kolumnowym. Zabudowania gospodarcze, wśród których wyróżnia się okazały browar, tworzą osobny, oddalony od dworu dziedziniec.

Wokół dworu rozciągają się pozostałości malowniczego parku krajobrazowego o powierzchni około 5 ha, położone na stromym zboczu nad jeziorem. Park otoczony jest niewysokim kamiennym ogrodzeniem z bramą o dwóch słupach z cegły i kamienia.

Grzegorz Rąkowski
”Wśród jezior i mszarów Wileńszczyzny”, Rewasz, Warszawa 2000
(A.O.)