Выбраныя здымкі
Маёнтак Крашэўскіх Доўгае
Вёска і маёнтак Доўгае вядомы паводле гістарычных крыніц з 1563 г. У той час яны ўваходзілі ў склад Кобрынскай эканоміі. Фарміраванне сядзібы пачалося пры Яне Крашэўскім (1789—1864), сыне Каятана і Ганны Крашэўскіх. Род Крашэўскіх, герб «Ястрабец», паходзіў з Мазовіі. Адна са шматлікіх ліній гэтага знакамітага роду ў сярэдзіне XVIII ст. асела на Беларусі. Ян Крашэўскі меў пасады пружанскага харужага і земскага суддзі, быў жанаты з Соф'яй Наленч-Мальскай. Яны мелі 5 дзяцей: Ганну, Ядвігу, Юзафа Ігнацы (1812—1887), Люцыяна (1820—1892) і Каятана (1827—1896).Старая сядзіба Крашэўскіх, дзе выхоўваліся Юзаф, Люцыян і Каятан мела традыцыйную для тых часоў архітэктуру. Сядзібны дом меў адзін паверх, пабудаваны з цэглы, гладка атынкаваны, дах высокі, чатырохсхільны, гонтавы. Будынак дома ў плане меў форму прамавугольніка з бакавымі крыламі, якія былі павернуты ў бок парку. Злева ад сядзібнага дома на невялікай адлегласці знаходзіўся арыгінальны флігель з гладкім чатырохсхільным дахам, накрытым гонтай, і з высокім комінам пасярэдзіне.
Сядзібу абкружаў пейзажны парк. На партэры перад цэнтральным уваходам размяшчалася кветкавая клумба акруглай формы. У склад дрэвастою парка ўваходзілі адзінкавыя экзэмпляры лістоўніцы, а таксама пасадкі каштану, клёну, акацыі, бэзу і іншых дрэў.
Па смерці Яна Крашэскага частка Доўгага, Стары Куплін і Раманава перайшлі па спадчыне малодшаму брату Каятану. Неўзабаве Люцыян прадаў частку сваёй спадчыны ў Доўгім Каятану, і такім чынам маёнтак Доўгае цалкам апынуўся ў руках Каятана Крашэўскага.
Наступным спадкаемцам Доўгага стаў адзін з 4 сыноў Каятана Багуслаў (1857—1916). У 1890—1900 гг. ён пабудаваў у Доўгім недалёка ад старога дома новы. Новы палац у плане меў форму выцягнутага прамавугольніка, пабудаваны ў неагатычным стылі, з аднапавярховымі крыламі. Ён праіснаваў зусім нядоўга - да Першай сусветнай вайны, і быў поўнасцю знішчаны пад час ваенных дзеянняў, а сям'я Багуслава зноў пасялілася ў старой сядзібе.
Сядзіба Крашэўскіх і парк у Доўгім былі поўнасцю знішчаны ў пасляваенны час. На месцы размяшчэння сядзібы засталіся падмуркі. Месца мае мемарыяльнае значэнне і ўзята на ўлік і пад ахову дзяржавы.
Самы вядомы прадстаўнік Крашэўскіх - Юзаф Ігнацы, які выхоўваўся ў Доўгім, увайшоў у сусветную гісторыю літаратуры і мастацтва як выдатны гісторык, ілюстратар, бібліяфіл, грамадскі дзеяч і пісьменнік. Ён напісаў больш за 600 тамоў і па іх колькасці ўвайшоў у Кнігу рэкордаў Гінеса. Асноўная тэма яго твароў — мінулае і сучаснае Беларусі, Польшчы, Літвы, Украіны.
Паводле: Несцярчук Л. Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны X-XX стагоддзяў. Мн.: БелТА, 2002.