Замчышча | Браслаў

Больш фотаздымкаў (25) >>

Замкавая гара знаходзіцца ў цэнтры горада на перашыйку паміж азёрамі Дрывяты і Навята (вышыня 14 м). Рэшткі вала, які абкружаў гарадзішча, на паўднёвым усходзе вышынёй 3—4 м, на паўночным захадзе — да 9 м. Памер пляцоўкі 200Х100 м. Раскопкі ў 1955—56 гг. праводзіў Л.В. Аляксееў, абследавала ў 1981 г. Л.У. Дучыц. Даследавана ўсходняя частка гарадзішча плошчай каля 400 м2. Культурны пласт каля валоў 1,6 м, у напрамку да цэнтра пляцоўкі да 0,25 м, складаецца з трох гарызонтаў. Ніжні гарызонт датуецца 9—10 стагоддзямі. У ім знойдзена ляпная кераміка. Раскопкі пацвердзілі, што горад узнік на месцы паселішча латгалаў і крывічоў. Пасадскія паселішчы размяшчаліся вакол Замкавай гары. Сярэдні гарызонт адносіцца да 11—12 стагоддзяў. Выяўлены рэшткі драўляных пабудоў. Сярод знаходак — прасліцы, нажы, крэсівы, пісалы, бронзавыя бранзалеты і пярсцёнкі, шкляныя пацеркі, шмат касцей жывёлы, зерне жыта, ячменю, аўса. Сярэдні гарызонт адмежаваны ад ніжняга рэшткамі пажарышча. Верхні гарызонт датуецца 13 — 17 ст. У 1510-х гадах на Замкавай гары заснаваны жаночы праваслаўны манастыр.

У 16—17 ст. важнае значэнне меў Браслаўскі замак, які ўпершыню згадваецца ў 1514 г. Знешні выгляд замка ў нейкай ступені перадае малюнак з карты Т. Макоўскага 1613 г. Інвентар Браслава 1649 г. змяшчае падрабязнае апісанне замка (7 вежаў, брама з падвойнымі варотамі, вежа над брамай з 2 машыкулямі, шэраг будынкаў на дзядзінцы - пякарня, стайня, турма, кухня, свірны і іншыя гаспадарчыя будынкі).

На замкавай гары пахаваны доктар Станіслаў Нарбут, на магіле ўзведзены помнік – высокі абеліск з ліхтаром на вяршыні. У 1965 г. на месцы гарадзішча ў памяць аб заснаванні горада ўстаноўлена мемарыяльная дошка.