Wybrane zdjęcia
Groby Zanów w Smolanach Foto © Óëàäç³ìåð Òêà÷ýíêà |
Grób Tomasza Zana Foto © Óëàäç³ìåð Òêà÷ýíêà |
Tomasz Zan w latach studenckich na Uniwersytecie Wileńskim. Portret R. Żukowskiego (1825-1850) Foto © Óëàäç³ìåð Òêà÷ýíêà |
Grób Tomasza Zana na starym cmentarzu katolickim
Tomasz Zan (1796-1855), poeta, najbliższy przyjaciel Adama Mickiewicza, urodził się w Miasocie na Mińszczyźnie. Ukończył gimnazjum w Mińsku i Uniwersytet Wileński.Podczas studiów w Wilnie był jednym z głównych organizatorów tajnych stowarzyszeń filomatów, filaretów, oraz przywódcą Związku Promienistych. Skazany w procesie filaretów w 1823 roku, został zesłany do Orenburga.
Wrócił z zesłania w 1841 roku, ożenił się i wraz z żoną, Brygidą z Świętorzeckich, osiadł w Kochaczynie koło Smolan, gdzie zmarł w 1855 roku.
Przed grobem poety leży duży kamień o kształcie serca z epitafium ku jego czci, ufundowany przez księcia Władysława Lubomirskiego.
Obok znajdują się również groby żony Brygidy, zmarłej w 1900 roku, syna Stanisława (zmarł w niemowlęctwie w 1854 roku) oraz syna Abdona, zmarłego w 1903 roku w niewyjaśnionych okolicznościach na grobie ojca.
W 1996 roku, z okazji 200-letniej rocznicy urodzin Tomasza Zana, zniszczone pomniki zostały odnowione dzięki staraniom Rady Ochrony Pamięci, Walk i Męczeństwa oraz ambasady polskiej w Mińsku.
Grzegorz Rąkowski
„Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
(A.O.)