Wybrane zdjęcia
Cerkiew Przenajświętszej Bogarodzicy w Szczytnikach. Ufundowana jako unicka, zbudowana w 1742 r Foto © Ê. Øàñòî¢ñê³ |
Zniszczone stare nagrobki na cmentarzu przycerkiewnym Foto © Ê. Øàñòî¢ñê³ |
Fasada główna i boczna Foto © Ê. Øàñòî¢ñê³ |
Szczytniki Małe. Cerkiew pod wezwaniem opieki Matki Boskiej
Zabytkowa cerkiew, ufundowana w 1742 roku przez Stanisława Poniatowskiego, ojca króla i właściciela miejscowego majątku, jako cerkiew unicka (według innego źródła – kościół katolicki) pod wezwaniem Serca Jezusa. Zniszczona prawdopodobnie w czasie Powstania Kościuszkowskiego, została odbudowana na początku XIX wieku przez Ponikwickich. Po 1875 roku zamieniono ją w prawosławną cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Boskiej. W okresie międzywojennym użytkowali ją katolicy. Po II wojnie światowej zamknięta, w latach dziewięćdziesiątych została przekazana prawosławnym i odnowiona.Świątynia o cechach barokowych jest budowlą na planie prostokąta, z niewielkim przedsionkiem. Fasadę, ozdobioną niszami i gzymsami, wieńczy złożony trójkątny fronton flankowany po bokach dwoma niewysokimi pylonami. Ściany boczne są wzmocnione masywnymi pilastrami.
W pobliżu cerkwi znajdują się dwa nagrobki właścicieli miejscowego majątku, Ponikwickich. W 1988 roku w sąsiedztwie ustawiono pamiątkowy kamień ku czci Kazimierza Łyszczyńskiego (1634-89), drobnego szlachcica urodzonego w pobliskim zaścianku Łyszczyce, wychowanka szkół jezuickich i Uniwersytetu Jagiellońskiego, myśliciela, ateisty i zwolennika reform społecznych. Został uwięziony i ścięty jako heretyk z wyroku sądu sejmowego na rynku Starego Miasta w Warszawie.
Grzegorz Rąkowski
„Czar Polesia”, Rewasz, Pruszków 2001
(A.O.)