Postawy - zabytki | zdjęcia

Historia Postaw

Miasto rejonowe nad rzeką Miadziołką. Pierwsze wzmianki o Postawach pochodzą z 1522 roku, przynosząc informację o wzniesieniu kościoła parafialnego przez właścicieli miejscowych dóbr – Zenowiczów.

W 1581 roku Postawy znalazły się na trasie pochodu króla Stefana Batorego na Psków. Naznaczono tu punkt zborny polskiej artylerii, którą następnie rzekami Miadziołką i Dzisienką transportowano do Dzisny.

Na początku XVII wieku majątek i miasteczko stały się własnością Biegańskich. W 1640 roku sekretarz królewski, Stanisław Biegański, ufundował w Postawach klasztor franciszkanów.

W ostatnich latach II Rzeczypospolitej Postawy znane były jako miasteczko sądowe bardzo rozległego powiatu oszmiańskiego: od 1775 roku na zmianę z Oszmianą odbywały się tu sądy powiatowe. W 1780 roku otwarto w Postawach tak zwaną szkołę podwydziałową, znajdującą się pod zarządem Szkoły Głównej Wileńskiej, czyli późniejszego Uniwersytetu Wileńskiego.

Antoni Tyzenhauz, słynny reformator epoki stanisławowskiej urządził w Postawach swą główną siedzibę i zamienił miasteczko w promieniujący na okolicę ośrodek kultury i oświaty. Staraniem Tyzenhauzów Postawy w 1791 roku otrzymały prawa miejskie i stały się na krótko (w latach 1791-96) stolicą powiatu zawilejskiego.

Po rozbiorach przyłączono je do powiatu dzisneńskiego. W końcu XIX wieku miasto liczyło 2400 mieszkańców. Do jego rozwoju przyczyniła się budowa w 1897 roku linii kolejowej Podbrodzie-Królewszczyzna. Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości Postwy zostały stolicą powiatu w województwie wileńskim, a liczba mieszkańców zaczęła szybko rosnąć.

Obecnie mieści się tu siedziba władz rejonu w obwodzie witebskim. Miasto jest ośrodkiem drobnego przemysłu spożywczego i lniarskiego, a liczba ludności sięga 24000 osób. Przedmieścia Postaw są zabudowane ładnymi, drewnianymi domami w otoczeniu ogródków. Główna ulica, biegnąca ze wschodu na zachód, przecina rzekę Miadziołkę rozlaną tu w dwa stawy. Przy rozdzielającym je moście znajduje się tama i zabytkowy, późno klasycystyczny młyn wodny z drugiej połowy XIX wieku z zachowanymi starymi mechanizmami. Na brzegu mniejszego ze stawów stoi neogotycki kościół. Od mostu niedaleko już do Rynku. Dzięki jego unikalnej, zabytkowej zabudowie Postawy uważane są za jedno z najciekawszych pod względem architektonicznym i urbanistycznym miast Białorusi.

Grzegorz Rąkowski
”Wśród jezior mszarów Wileńszczyzny”, Rewasz, Warszawa 2000
(A.O.)