Mińsk - zabytki | zdjęcia

Historia Mińska

Mińsk znajduje się na południowo-wschodnim stoku Wyżyny Mińskiej, mającej pochodzenie morenowe. Utworzyła się ona podczas zlodowacenia 200 tysięcy lat temu. Klimat jest umiarkowany-kontynentalny, z dużym wpływem atlantyckiego morskiego powietrza. Lato jest ciepłe, ale nie gorące. Średnia temperatura w lipcu wynosi +18°C. Zima jest lekka, z częstymi ociepleniami, średnia temperatura w styczniu –7°C. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost średniej temperatury w okresie zimowym.

Wzmiankowany w roku 1067 (Bitwa nad Niemigą). Od 1101 roku stolica księstwa. Od połowy XIII wieku lenno litewskie. Mińsk w 1326 roku wszedł w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1390 roku król Władysław Jagiełło ufundował pierwszy kościół farny pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Od 1413 roku był stolicą województwa mińskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego i I Rzeczypospolitej.

Otrzymał od Aleksandra Jagiellończyka prawa miejskie w 1499 roku. W 1505 roku miasto zostało zniszczone przez Tatarów krymskich. W 1547 roku pożar zniszczył miasto.

Po unii lubelskiej w 1569 znajdował się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Od 1599 roku co drugi rok, na przemian z Nowogródkiem, w Mińsku odbywała się wiosenna sesja Trybunału Litewskiego (jesienna zawsze w Wilnie).

W 1655 roku miasto zajęły wojska moskiewskie. W 1664 roku miasto trzy razy odwiedził król Jan Kazimierz. W 1708 roku na rozkaz Piotra I miasto zostało spalone przez kałmuków. W 1733 roku miasto okupowała prawie dwa lata armia rosyjska. W 1773 roku Komisja Edukacji Narodowej utworzyła w mieście "szkołę akademicką".

Po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej 1793 w granicach cesarstwa rosyjskiego. W 1839 roku władze rosyjskie zlikwidowały kościół unicki, do którego należała większość mieszkańców miasta.

W 1918 zajęty przez wojska niemieckie, następnie podczas wojny polsko-bolszewickiej odzyskany przez odrodzoną Rzeczpospolitą Polską. Ostatecznie został włączony do ZSRR i do Białoruskiej SRR. W latach trzydziestych i 1940, 1941 - podczas „wielkiej czystki” - ośrodek terroru radzieckiego – kilkadziesiąt tysięcy osób ludobójczo rozstrzelano i pochowano między innymi w Kuropatach, w tym bardzo duży odsetek mińskich Polaków.

W latach 1938-1941 ludowym komisarzem spraw wewnętrznych Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej był Ławrientij Canawa. W latach 1941-1944 Mińsk był okupowany przez Niemców, którzy wymordowali miejscowych Żydów. Tutaj działał i zginął w wyniku zamachu Gauleiter Okręgu Generalnego „Białoruś” Wilhelm Kube, jego następcą został Curt von Gottberg. Obszar IV Wachlarza AK obejmował Mińsk, w tutejszym więzieniu przebywali aresztowani żołnierze Wachlarza.

3 lipca 1944 roku Armia Czerwona wyzwoliła miasto. Podczas wojny Mińsk był trzecim najbardziej zniszczonym miastem Europy po Warszawie i Berlinie. Od 1991 jest stolicą Republiki Białorusi. Mińsk stanowi główny ośrodek Polonii na Białorusi.

Bitwa nad Niemigą
Bitwa nad brzegami Niemigi (Niamihi) to jedno z ważniejszych wydarzeń w militarnej historii Rusi. W bitwie rozegranej 3 marca 1067 roku w miejscu, które dziś znajduje sie w centrum Mińska, książę Wsiesław Połocki uległ koalicji książąt ruskich. Opis bitwy jest równocześnie pierwszą wzmianką o Mińsku.

Książę Wsiesław Połocki kilkanaście lat panował w księstwie połockim, początkowo lojalnie wobec Jarosławiczów z Kijowa. Później jednak, od około 1065 roku, wdał się z nimi w walkę o hegemonię regionalną. W tymże 1065 napadł na Psków, rok później splądrował i według niektórych relacji, przyłączył Nowogród Wielki. Celem niedopuszczenia do wzrostu jego znaczenia, przeciw niemu obróciła się koalicja książąt ruskich.

Izjasław I, książę kijowski, Światosław II, książę czernihowski oraz Wsiewołod, książę perejasławski rozbili w krwawej bitwie nad brzegami rzeki Niemiga i na samej - zamarzniętej - rzece, nieopodal miasteczka handlowego Mińsk, wojska Wsiesława. Relacje co do przebiegu bitwy różnią się, w zależności od tego, czy dać wiarę ustaleniom archeologów, czy wzmiankującemu bitwę eposowi „Słowo o wyprawie Igora”. Według niektórych ustaleń, najpierw spalono miasto, a potem koalicjanci uderzyli na fortecę zlokalizowaną niedaleko ujścia Niemigi do Świsłoczy.

Wsiesław został pochwycony w niewolę i przewieziony do Kijowa. Tam mieszkańcy wypuścili go 15 września 1068 roku i wezwali na tron wielkoksiążęcy, co spowodowało polską interwencję.

Wikipedia, wolna encyklopedia
(A.O.)