Сядзіба | Дастоева

Сядзіба ў Дастоеве

Дастоева на Палессі - радавое гняздо продкаў знакамітага пісьменніка Ф.М.Дастаеўскага (1821—1881). Вёска Дастоева вядома з пачатку XVI ст. Захавалася грамата, згодна якой 6.10.1506 г. пінскі князь Фёдар Яраславіч падараваў мясцоваму шляхціцу Данілу Ірцішчавічу невялікую вёску Дастоева. Ірцішчавіч зрабіў яе радавым маёнткам і пачаў звацца Дастаеўскім, герб «Радван».

Пачынаючы з XVIII ст. Дастоеўская сядзіба перайшла ў іншыя рукі, спачатку да Стравінскіх, потым Чапліцаў і, нарэшце, у сярэдзіне XIX ст. да Віктара Орды. маршалка шляхты Пінскага павета. З тае пары і да Другой сусветнай вайны ў Дастоеве разам з Навашычамі і Волькай гаспадарылі прадстаўнікі роду Ордаў гербу «Астоя». Апошнім уласнікам Дастоева да 1939 г. быў Тадэвуш Орда (1903 г.н.), сын Караля Орды і Марыі Смолкі, жанаты з Соф'яй Выжгай (1907—1967).

У 1939 г. у Дастоеве яшчэ існаваў жылы дом, які паходзіў нібыта з часоў Дастаеўскіх, а верагодней, з сярэдзіны XVIII ст., калі ў ім гаспадарылі іншыя ўласнікі.

Дастоеўская сядзіба добра апісана ў інвентары 1754 г., які знаходзіцца ў Львоўскім дзяржаўным архіве. Дастоеўскі маёнтак складаўся з панскага двара і фальварка. Асноўная частка двара была абнёсена масіўным драўляным завостраным плотам і цаглянай сцяной, астатняя частка — простай агароджай з тоўстых колатых дошак. Абарончую здольнасць сцен узмацняў вадзяны роў па перыметры двара.

З боку галоўнага пад'езда стаяла манументальная двух'ярусная брама, вырашаная на ўзор ўязных замкавых вежаў. У яе ніжнім ярусе размяшчаліся службовыя памяшканні, а зверху — вялікая зала, абкружаная адкрытай балюстраднай галерэяй. Гэтая зала выкарыстоўвалася для абароны двара і адначасова як пакой для сустрэчы гасцей. Брама была ўвянчана высокім гонтавым шатром.

Па восі галоўнага ўезда ў глыбіні двара стаяў накрыты высокім гонтавым дахам вялікі аднапавярховы дом. Побач з домам былі кухня, двухпавярховы лямус з галерэямі, стайня, склеп, вазоўня, студня і іншыя гаспадарчыя пабудовы.

Сядзіба была знішчана ў 1943 г. У 1960-я гады на яе месцы быў пабудаваны дом культуры.