Выбраныя здымкі
Сядзібны дом Паклеўскіх–Козел у Быкаўшчыне. Драўляная частка Фота © Леанід Давідовіч |
Фрагмент сядзібнай забудовы Фота © V. Dziadok i S.Chareuski |
Сядзібны дом, фрагмент Фота © V. Dziadok i S.Chareuski |
Залатаносны ўчастак Полаччыны
Такая назва падыходзіць да старажытнай шляхецкай сядзібы ў весцы Быкаўшчызна (цяпер Быкаўшчына) Полацкага раёна. Трэба сказаць, што сёння на нашым нацыянальным тэлебачанні, словазлучэнне – “няма аналагаў у свеце” і слова “ўнікальны”, выкарыстоўваецца як аднаразовы рушнік. Аднак, у адносінах да сядзібы прадстаўнікоў беларускага шляхецкага роду Паклеўскіх–Козел у Быкаўшчыне, словы “унікальная сядзіба”, перахлёстам ня будуць.
Сядзібны драўляны дом другой паловы XIX ст., у які ў час двух міравых войнаў не трапіла ні воднае кулі, а з 1917 па 2009 год, у асноўным, яго не кранула рука вандала, і зараз функцыянуе як жытло, несумненна з’яўляецца ўнікальным аб’ектам культуры еўрапейскай значнаасці.
Драўляныя будынкі–помнікі ў адрозненне ад мураваных ня могуць доўга чакаць, калі да іх знізойдзе высокая ўвага. Іх існаванне можа хутка спыніць пажар (пастукайце па дрэве), ці вада. Таму, напрыклад, драўляныя дамы–музеі вялікіх дзеячоў культуры, паўсюдна зьяўляюцца сімуляцыяй.
Сядзібны комплекс у Быкаўшчыне спалучае драўляную і цікавую мураваную архітэктуру. Яна таксама тут мае ўнікальную захаванасць, нажаль, акрамя храма– надмагільнага помніку Паклеўскіх–Козел. Гэтая сям’я займае значнае месца і ў гісторыі расейскага бізнесу XIX–XX ст., поруч з Елясеявымі, Марозавымі, Рабушынскімі…
Было б нядрэнна, калі б неўзабаве з’явіўся які турысцкі сувэнір – набор паштовак, або дыск аб гэтых каштоўнасцях. Сядзіба, і ў існуючым стане, можа пачаць прыносіць прыбытак ад турызму, садзейнічаць папулярызацыі тутэйшых прыгожых мясцінаў. Выглядае яна цалкам добрапрыстойна, тым больш, павялічваецца колькасць турыстаў, якія жадаюць бачыць аб’екты гісторыі культуры са слядамі сапраўднай даўніны: без зробленай сёння дэталізацыі і сучасных будаўнічых матэрыялаў.
У краінах, дзе ў кабінетах чыноўнікаў вісяць не партрэты акуратна прычэсаных канцлераў, а постмадэрнісцкія карціны памерам каля двух-трох квадратных метраў, такія хацёнкі пад нагамі не валяюцца.
Уладзімір Амосаў