Выбраныя здымкі
У ваколіцах Амсьціслава, апроч адноўленага манастыра ў Пустынках, ёсьць яшчэ два славутыя манаскія прыстанкі, што былі заснаваныя князем Лугвенам/Сямёнам. Адзін бліжэй да Мсьціслава – у Мазалаве, другі – у Сяльцы. Абодва пакуль у руінах, хоць мазалаўскую царкву паднавілі, паставілі расейскую цыбуліну на званіцу. А вось шыкоўны комплекс базылянаў у Сяльцы – закінуты. Тутэйшы манастыр быў пастаўлены ў гонар сьвятога Ануфрыя. Паселішча вакол яго звалося Ануфрыевым. Але цяпер гэта ўсё – вёска Сялец, на шашы Мсьціслаў–Крычаў. Аднак у нядзелю дабрацца туды таксама ня проста...
Зайцы, не баючыся людзей, павольна пераходзяць шашу. Рыхтык як кенгуру – спачатку меншымі пярэднімі лапамі ўпрэцца, пасьля заднія падцягне. Сядзець, азірнецца, пажуе травінку...
Званіца сабору Сьвятога Ануфрыя бачна таксама здалёк. Яе стромы, як палец, абрыс пануе над велізарнымі разлогамі Сажа. А зіхоткі залаты шар званіцы нагадвае, што некалі тут была сьвятыня. Вось акурат тут і згадаўся Караткевічаў патас:«О, дзіўная і празь меру небам прыўкрашаная мсьціслаўская зямля! З далёкімі званіцамі і звонам каласоў, са сьветлымі рэкамі і сьветлымі людзьмі, з гарачым блакітам улетку і блякла-шафранавым, з палосамі колеру прускага блакіту, заходам узімку. З трапяткімі і шаўковымі бярозавымі гаямі – і пахмурным засьнежаным яловым лесам, над якім безнадзейна зьмірылася глухое неба».
Паўсюль на Мсьціслаўшчыне ўражвае чысьціня, гэтак неўласьцівая постсавецкай калгаснай вёсцы. І дабравейнасьць перад руінамі, курганамі, сьвятынямі. Вось і тут, у Ануфрыеве, хоць двары, хлявы й гаражы шчыльна атачылі аскабалкі колішняга кляштару, няма адчуваньня брыдоты запусьценьня. На сьвятых сьценах няма пахабных графіці, няма камунальнага хлуду. «Шкада! – кажа гаспадыня хаты з-пад самага сабору Сьвятога Ануфрыя. – Навукоўцы, турысты прыяжджаюць, бачаць, што прыгажосьць гібее. Але ж мы самі тут рады не дамо. Трэба было б, каб дзяржава паспрыяла тут».
Спрабуючы выбраць лепшую кропку для фота, зайшоў аж да Старога Сажа, што ў гэтым месцы спраставалі, каб лацьвей было хадзіць баржам. Рай для натуралістаў – астравы, старыцы, непралазныя хмызьнякі й лес – глухім мурам... На другім беразе – Расея. Ні мастоў, ні прыкметаў якога жыцьця. Адсюль разьлягаецца самая вялікая ў сьвеце краіна да Ціхага акіяну. Становіцца няўтульна ад гэтага захапляльнага факту.
Зайцы, не баючыся людзей, павольна пераходзяць шашу. Рыхтык як кенгуру – спачатку меншымі пярэднімі лапамі ўпрэцца, пасьля заднія падцягне. Сядзець, азірнецца, пажуе травінку...
Званіца сабору Сьвятога Ануфрыя бачна таксама здалёк. Яе стромы, як палец, абрыс пануе над велізарнымі разлогамі Сажа. А зіхоткі залаты шар званіцы нагадвае, што некалі тут была сьвятыня. Вось акурат тут і згадаўся Караткевічаў патас:«О, дзіўная і празь меру небам прыўкрашаная мсьціслаўская зямля! З далёкімі званіцамі і звонам каласоў, са сьветлымі рэкамі і сьветлымі людзьмі, з гарачым блакітам улетку і блякла-шафранавым, з палосамі колеру прускага блакіту, заходам узімку. З трапяткімі і шаўковымі бярозавымі гаямі – і пахмурным засьнежаным яловым лесам, над якім безнадзейна зьмірылася глухое неба».
Паўсюль на Мсьціслаўшчыне ўражвае чысьціня, гэтак неўласьцівая постсавецкай калгаснай вёсцы. І дабравейнасьць перад руінамі, курганамі, сьвятынямі. Вось і тут, у Ануфрыеве, хоць двары, хлявы й гаражы шчыльна атачылі аскабалкі колішняга кляштару, няма адчуваньня брыдоты запусьценьня. На сьвятых сьценах няма пахабных графіці, няма камунальнага хлуду. «Шкада! – кажа гаспадыня хаты з-пад самага сабору Сьвятога Ануфрыя. – Навукоўцы, турысты прыяжджаюць, бачаць, што прыгажосьць гібее. Але ж мы самі тут рады не дамо. Трэба было б, каб дзяржава паспрыяла тут».
Спрабуючы выбраць лепшую кропку для фота, зайшоў аж да Старога Сажа, што ў гэтым месцы спраставалі, каб лацьвей было хадзіць баржам. Рай для натуралістаў – астравы, старыцы, непралазныя хмызьнякі й лес – глухім мурам... На другім беразе – Расея. Ні мастоў, ні прыкметаў якога жыцьця. Адсюль разьлягаецца самая вялікая ў сьвеце краіна да Ціхага акіяну. Становіцца няўтульна ад гэтага захапляльнага факту.
Сяргей Харэўскі
Мсьціслаў. Падарожжа на край
Наша Ніва №22 (16-22 чэрвеня)
http://www.nn.by/index.php?act=archive&id=27