Выбраныя здымкі
Чыгуначная станцыя Фота © К. Шастоўскі |
Плян пасёлка 1896 г. (А.Р. Бензярук. З кнігі 'Памяць. Жабінкаўскі раён') Фота © К. Шастоўскі |
Былая вул. Касьцюшкі (цяперашня - Леніна) Фота © К. Шастоўскі |
Галоўнае таварыства расійскіх чыгунак, арганізаванае з рускіх і замежных спецыялістаў, у 1868 годзе пачало будаўніцтва чыгункі, якая павінна была з'яднаць Маскву, Брэст-Літоўск і Варшаву. Ужо ў 1870 годзе будаўніцтва Маскоўска-Брэсцкай чыгункі наблізілася да земляў сучаснай Жабінкаўшчыны.
А з 1871 г. пачалося жыццё станцыі Жабінка, праз якую праходзіла чыгунка. Такая назва станцыі была зацверджана, бо дарога павінна была прайсці праз уладанні памешчыка А. В. Трэмбіцкага — Плошчу, да якой належыў фальварак Жабінка. Гэта, аднак, выклікала рэзкі пратэст з боку ўладальніка. Ён нават узбудзіў хадайніцтва перад уладамі аб адмене пастановы. Такія адносіны да праекту будаўніцтва з боку Адольфа Трэмбіцкага можна зразумець, калі мець на ўвазе, што ў Пружанскім павеце чыгунка прайшла па землях маёнтка Лінова таго ж самага памешчыка, А. Трэмбіцкага.
Нягледзячы на адмову памешчыка, узнікшая за паўтары вярсты ад маёнтка Плошчы станцыя атрымала ўсё-такі назву Жабінка, хаця і была размешчана на землях Абрамавіцкага сельскага таварыства.
Такім чынам выйшла, што сваё імя чыгуначная станцыя, а затым і пасёлак, атрымалі ў выніку непаразумення і выпадковасці.
У той самы час, калі ішло інтэнсіўнае будаўніцтва чыгунак, пачынаецца правядзенне стратэгічных дарог у Віленскай ваеннай акрузе. Пабудаваная у саракавыя гады Брэст—Бабруйская (пазней — Брэст—Маскоўская) шаша стала асноўнай магістраллю. Яна была вельмі перагружана. Таму ў канцы 80-х гадоў узнікла неабходнасць правесці стратэгічныя дарогі другой групы, якія б аб'ядналі мястэчка Камянец-Літоўскі са станцыяй Жабінка, станцыю — з вёскай Хведкавічы (сучасная назва Федзькавічы), якая размясцілася якраз на Брэст—Маскоўскай шашы, і станцыю Жабінка — з мястэчкам Янавам (тагачаснай Сядлецкай губерні).
У ваенным сэнсе гэта дазволіла б палегчыць перакідку войск і паскорыць умацаванні эканамічных сувязей унутры губерні і за яе межамі. На будаўніцтва звычайна прыцягваліся мясцовыя сілы: сяляне выкарыстоўваліся як чорнарабочыя, а памешчыкі забяспечвалі будаўніцтва падводамі і матэрыяламі.
20 лютага 1876 года інжынер Зуеў, які з'яўляўся інспектарам Маскоўска-Брэсцкай чыгункі, у сваім пасведчанні паказаў, што для заснавання на станцыі Жабінка новага водазабеспячэння трэба заняць землі сялян вёскі Абрамавічы. Паводле рашэння сялянскіх сходаў, чыгуначнаму таварыству было перададзена 1307 квадратных сажняў ворнай зямлі на агульную суму 26 рублёў 14 капеек.
У вёсцы Абрамавічы налічвалася 28 землеўладальнікаў. Плошча, адведзеная над сядзібы і гаспадарчыя збудаванні, склала на 1894 год 21 733 квадратныя метры.
Сама станцыя Жабінка ў дакументах з'явілася ў канцы 1870 года, калі на землях, што належалі селяніну Восіпу Навіцкаму, быў збудаваны невялікі станцыйны барак, які часова змяніў вакзальнае памяшканне. В. В. Навіцкі, безумоўна, быў адным з багацейшых людзей у гэтым раёне. Толькі ў Абрамавічах ён меў дом з кузняй і хлявом, агульнай плошчай каля 230 квадратных метраў.
Выкарыстоўваючы ў сваіх мэтах жаданне перасяленцаў, якія ў хуткім часе пачалі пераязджаць у новы пасёлак, В. В. Навіцкі пускае на продаж землі, што прылягалі да чыгуначнай лініі. Па іх пачыналі сяліцца ўсё новыя сяляне і мяшчане. Так на купленай у яго зямлі з'явіліся сядзібы П. I. Філіпука (прыехаў з Хведкавіч), Ф. С. Кірылюка (з Кардоў), М. С. Грыцука (са Сцяброва), Л. С. Саўчанкі (з Баброў), М. I. Максімука (з Харытонаў). У 1876 г. на землі Навіцкага пасяліліся габрэі I. М. Дварэцкі, затым — В. Ш. Малінін і М. А. Гендлер.
Грошы, атрыманыя ад гэтых пагадненняў, значна ўзбагацілі Навіцкага і дазволілі яму ў 1887 г. у прашэнні на імя гродзенскага губернатара падпісацца: "Владелец поселка Жабинка Осип Новицкий". У гэты час, па Спісу землеўладанняў Гродзенскай губерніі, за Навіцкім значылася 50 дзесяцін, з іх 37 ворнай зямлі.
Цікавасць да Жабінкі значна ўзрасла, калі пасаду кобрынскага павятовага спраўніка заняў Ф. Ф. Рынейскі. За 38 гадоў, праведзеных на службе, ён значна ўзабраўся па службовай лесвіцы, меў дзяржаўныя ўзнагароды, у тым ліку балгарскія і чарнагорскія за ўдзел у руска-турэцкай вайне 1877 — 1878 гг.
6 кастрычніка 1892 г. новы спраўнік звярнуўся да гродзенскага губернатара аб перайначанні пасёлка Жабінка ў мястэчка ці пасад з наданнем яму новага адміністрацыйнага стану і "составлением плана на предмет правильного возведения построек в строительном и пожарном отношении".
Надзелены вялікімі грамадскімі і паліцэйскімі функцыямі Ф. Ф. Рынейскі, безумоўна, меў рацыю, 6о за кароткі час пасёлак Жабінка "сделался главным пунктом сбыта сельскохозяйственных произведений для всех землевладельцев окрестных волостей".
На станцыі штодзённа грузілася ад 60 да 100 тысяч пудоў (ад 1 да 1600 тон) рознічнага зерня. Бесперабойную дзейнасць самой станцыі забяспечвалі звыш 60 інжынераў, рабочых і служачых. Многія мелі сем'і, а таму была неабходнасць у будаўніцтве новых дамоў і пашырэнні гандлю.
З 1871 па 1892 г. каля станцыі, на землях мышчыцкага памешчыка К. Ф. Непакойчыцкага і участках, што належалі Абрамавіцкаму сельскаму таварыству, пабудавана 30 дамоў. Па звестках губернскага статыстычнага камітэта, якія збіраліся і апрацоўваліся кожныя пяць гадоў, у 1890 г. на ўладаннях памешчыка знаходзілася 400 дзесяцін (прыкладна 436 гектараў) зямлі, а абрамавіцкія сяляне карысталіся 98 з палавінай дзесяцінамі (каля 107 гектараў).
Пашырэнне эканамічных сувязей, магчымасць выкарыстоуваць свае здольнасці і веды ў рамястве і гандлі, перспектыва пашырэння будаўніцтва яшчэ болей прываблівала на перасяленне ў Жабінку сялян і мяшчан (апошнія галоўным чынам габрэйскай нацыянальнасці). У 1892 г. з 30 хат, якія складалі пасёлак, 9 належалі яўрэям. З іх толькі М. I. Дукес меў дакументы, якія пацвярджалі яго права на зямлю, а яшчэ 8 па асабістых дагаворах здымалі кватэры ў Жабінцы.
Усяго ў гэты час у пасёлку жылі 282 чалавекі. 120 (42,5 працэнта) былі па веравызнанні іудзеямі, а 150 лічыліся праваслаўнымі. Акрамя іх, у пасёлку налічвалася каля 11 прадстаўнікоў рымска-каталіцкага царкоўнага абраду. Католікі у большасці сваёй былі значнымі землеўладальнікамі. Многія з іх фінансавалі розныя прадпрыемствы — будаўніцтва школ, дарог, цэркваў, адкрыццё кірмашоў і г. д. А некаторыя нават не цураліся беларускай мовы. Па водгуку інспектара дробнага крэдыту У. М. Фёдарава, у 1907 г. пры адкрыцці Жабінкаўскага пазыковага ашчаднага таварыства "вполне успешно исполнено на белорусском языке" для сялян тлумачэнне мэт і задач падобных устаноў памешчыкам Банькоўскім.
Праваслаўным у сваёй большасці было сялянства, якое перасялілася ў Жабінку ў 70—80 гады. Яны пераязджалі з сельскіх мясцін Кобрынскага і Пружанскага паветаў. Хаця самы багаты і мацнейшы з іх — Я. I. Глебік — прыбыў у пасёлак аж з Мінскай губерні. Па падліках 1898 г., са Збірожскай воласці жыў 21 землеўладальнік, па два перасяленцы былі з Рагазнянскай і Мураўёўскай валасцей, па адным — з Байкаўскай, Прускаўскай і Сяхновіцкай. Большасць сялян былі непісьменныя.
Па сацыяльным становішчы насельніцтва Жабінкі падзялялася наступным чынам: 11 паходзілі з іншагародніх дваран, 5 — з іншагародніх грамадзян, 162 належалі да мяшчан, 96 — да тутэйшых і 8 — прыезджых сялян. Гэта сведчыла, што Жабінка начала ператварацца ў мястэчка.
63 працэнты насельніцтва аддавала перавагу гандлю і рамяству. Нават тыя 114 сялян, якія працавалі на зямлі, нярэдка самастоина рэалізавалі свае вырабы, карыстаючыся блізкасцю да станцыі, адкрывалі гандлёвыя крамы ля чыгункі, або вазілі садавіну і агародніну ў павятовыя гарады Брэст-Літоўск і Кобрын. Аднак яны не маглі скласці сур'ёзную канкурэнцыю габрэям. Тыя адкрылі ў Жабінцы шэсць крам.
Пры сядзібе Л. Я. Муцярперна пачала дзейнічаць кузня. З Навасад перасяліўся Я. Л. Рымберг. Ён займаўся шавецкай справай. Пры станцыі існавала адна ("плохонькая") гасцініца і тры піцейныя ўстановы з халоднымі закускамі.
Гандаль алкагольнымі напіткамі прыносіў значны даход. Колькасць шынкоў хутка расла. Вось што сведчыў у кастрычніку 1896 г. адзін ананімшчык: "Проезжаю часто через станцию Жабинка Московско-Брестской железной дороги. Около же станции есть поселок называемый Жабинка. Я остановился в том поселке ночевать накануне Воскресения, ночевать же было невозможно, вследствии того, что всю ночь местные крестьяне продолжали пьянствовать и производить разбои. В таком малом поселке находится пять кабаков. Хотя жидам запрещено законом поселяться на крестьянских землях, но жиды на это не обращают внимания, потенты берут на имя крестьян, а сами торгуют водкой".
У канцы XIX - пачатку XX ст. пасёлак, безумоуна, становіцца цэнтрам эканамічных узаемаадносін. Для збыту сельскагаспадарчых вырабаў і задавальнення попыту жыхароў пасёлка і бліжэйшых вёсак (Абрамавічы, Мышчыцы, Курпічы, Шчэглікі) кожная нядзеля лічылася кірмашовым днём.
Паштовае аддзяленне размяшчалася на сядзібе Я. I. Глебіка і знаходзілася ў непасрэднай блізкасці да станцыі. Гэта было выгадна, паколькі праз Жабінку ішла карэспандэнцыя ва ўсе бакі імперыі. Звычайна пошта прыходзіла на станцыю ў 7 гадзін раніцы па аўторках і суботах. Пасля хуткай разгрузкі і сартавання яе адвозілі ў Пятровіцкую тэлеграфна-паштовую кантору. А у панядзелак і пятніцу да 11 гадзін вечара карэспандэнцыю з другіх аддзяленняў дастаўлялі ў Жабінку, каб паспець на паштовы цягнік № 4. На чале Жабінкаўскага паштовага аддзялення з 1891 г. стаяў К. В. Шубскі.
Прыкладна ў гэты час (90-я гады) у пасёлку з'явілася сельская аптэка. Валодаў ею Канстанцін Тушынскі, які большай часткай жыў у Брэст-Літоўску і толькі тады-сяды наведваўся ў Жабінку.
Доказ Рынейскага на наданне пасёлку статусу мястэчка, мусіць, быў недастатковым. 8 лютага 1893 г. яго прашэнне было адхілена, бо, на думку губернскага начальства, Жабінка не адпавядала мястэчку "по малочисленности дворов и жителей, а также промышленному и фабричному положению".
Праз пяць год пасёлак Жабінка складаўся ўжо з 45 дамоў, якія належалі сялянам і мяшчанам. Насельніцтва ўзрасло на 50 чалавек.
У 1897 г. жыхарамі Жабінкі зноў было адноўлена прашэнне аб пераўтварэнні пасёлка ў мястэчка. Яны даказвалі, што побач з чыгуначнай станцыяй ужо жыве 150 сем'яў, якія займаюцца рознымі камерцыйнымі промысламі. Тут таксама адзначалася, што Жабінка займае важнае палажэнне паміж дзвюма чыгуначнымі лініямі і трыма шасейнымі камерцыйнымі пунктамі. "Поэтому, — пісалі яны,— в видах улучшения нашего имущественного состояния, то есть, чтобы наши малодоходные земельные участки давали нам хорошие доходы, было бы желательно преобразовать поселок Жабинка в местечко Кобринского уезда Гродненской губернии". Але просьба нават не разглядалася.
А з 1871 г. пачалося жыццё станцыі Жабінка, праз якую праходзіла чыгунка. Такая назва станцыі была зацверджана, бо дарога павінна была прайсці праз уладанні памешчыка А. В. Трэмбіцкага — Плошчу, да якой належыў фальварак Жабінка. Гэта, аднак, выклікала рэзкі пратэст з боку ўладальніка. Ён нават узбудзіў хадайніцтва перад уладамі аб адмене пастановы. Такія адносіны да праекту будаўніцтва з боку Адольфа Трэмбіцкага можна зразумець, калі мець на ўвазе, што ў Пружанскім павеце чыгунка прайшла па землях маёнтка Лінова таго ж самага памешчыка, А. Трэмбіцкага.
Нягледзячы на адмову памешчыка, узнікшая за паўтары вярсты ад маёнтка Плошчы станцыя атрымала ўсё-такі назву Жабінка, хаця і была размешчана на землях Абрамавіцкага сельскага таварыства.
Такім чынам выйшла, што сваё імя чыгуначная станцыя, а затым і пасёлак, атрымалі ў выніку непаразумення і выпадковасці.
У той самы час, калі ішло інтэнсіўнае будаўніцтва чыгунак, пачынаецца правядзенне стратэгічных дарог у Віленскай ваеннай акрузе. Пабудаваная у саракавыя гады Брэст—Бабруйская (пазней — Брэст—Маскоўская) шаша стала асноўнай магістраллю. Яна была вельмі перагружана. Таму ў канцы 80-х гадоў узнікла неабходнасць правесці стратэгічныя дарогі другой групы, якія б аб'ядналі мястэчка Камянец-Літоўскі са станцыяй Жабінка, станцыю — з вёскай Хведкавічы (сучасная назва Федзькавічы), якая размясцілася якраз на Брэст—Маскоўскай шашы, і станцыю Жабінка — з мястэчкам Янавам (тагачаснай Сядлецкай губерні).
У ваенным сэнсе гэта дазволіла б палегчыць перакідку войск і паскорыць умацаванні эканамічных сувязей унутры губерні і за яе межамі. На будаўніцтва звычайна прыцягваліся мясцовыя сілы: сяляне выкарыстоўваліся як чорнарабочыя, а памешчыкі забяспечвалі будаўніцтва падводамі і матэрыяламі.
20 лютага 1876 года інжынер Зуеў, які з'яўляўся інспектарам Маскоўска-Брэсцкай чыгункі, у сваім пасведчанні паказаў, што для заснавання на станцыі Жабінка новага водазабеспячэння трэба заняць землі сялян вёскі Абрамавічы. Паводле рашэння сялянскіх сходаў, чыгуначнаму таварыству было перададзена 1307 квадратных сажняў ворнай зямлі на агульную суму 26 рублёў 14 капеек.
У вёсцы Абрамавічы налічвалася 28 землеўладальнікаў. Плошча, адведзеная над сядзібы і гаспадарчыя збудаванні, склала на 1894 год 21 733 квадратныя метры.
Сама станцыя Жабінка ў дакументах з'явілася ў канцы 1870 года, калі на землях, што належалі селяніну Восіпу Навіцкаму, быў збудаваны невялікі станцыйны барак, які часова змяніў вакзальнае памяшканне. В. В. Навіцкі, безумоўна, быў адным з багацейшых людзей у гэтым раёне. Толькі ў Абрамавічах ён меў дом з кузняй і хлявом, агульнай плошчай каля 230 квадратных метраў.
Выкарыстоўваючы ў сваіх мэтах жаданне перасяленцаў, якія ў хуткім часе пачалі пераязджаць у новы пасёлак, В. В. Навіцкі пускае на продаж землі, што прылягалі да чыгуначнай лініі. Па іх пачыналі сяліцца ўсё новыя сяляне і мяшчане. Так на купленай у яго зямлі з'явіліся сядзібы П. I. Філіпука (прыехаў з Хведкавіч), Ф. С. Кірылюка (з Кардоў), М. С. Грыцука (са Сцяброва), Л. С. Саўчанкі (з Баброў), М. I. Максімука (з Харытонаў). У 1876 г. на землі Навіцкага пасяліліся габрэі I. М. Дварэцкі, затым — В. Ш. Малінін і М. А. Гендлер.
Грошы, атрыманыя ад гэтых пагадненняў, значна ўзбагацілі Навіцкага і дазволілі яму ў 1887 г. у прашэнні на імя гродзенскага губернатара падпісацца: "Владелец поселка Жабинка Осип Новицкий". У гэты час, па Спісу землеўладанняў Гродзенскай губерніі, за Навіцкім значылася 50 дзесяцін, з іх 37 ворнай зямлі.
Цікавасць да Жабінкі значна ўзрасла, калі пасаду кобрынскага павятовага спраўніка заняў Ф. Ф. Рынейскі. За 38 гадоў, праведзеных на службе, ён значна ўзабраўся па службовай лесвіцы, меў дзяржаўныя ўзнагароды, у тым ліку балгарскія і чарнагорскія за ўдзел у руска-турэцкай вайне 1877 — 1878 гг.
6 кастрычніка 1892 г. новы спраўнік звярнуўся да гродзенскага губернатара аб перайначанні пасёлка Жабінка ў мястэчка ці пасад з наданнем яму новага адміністрацыйнага стану і "составлением плана на предмет правильного возведения построек в строительном и пожарном отношении".
Надзелены вялікімі грамадскімі і паліцэйскімі функцыямі Ф. Ф. Рынейскі, безумоўна, меў рацыю, 6о за кароткі час пасёлак Жабінка "сделался главным пунктом сбыта сельскохозяйственных произведений для всех землевладельцев окрестных волостей".
На станцыі штодзённа грузілася ад 60 да 100 тысяч пудоў (ад 1 да 1600 тон) рознічнага зерня. Бесперабойную дзейнасць самой станцыі забяспечвалі звыш 60 інжынераў, рабочых і служачых. Многія мелі сем'і, а таму была неабходнасць у будаўніцтве новых дамоў і пашырэнні гандлю.
З 1871 па 1892 г. каля станцыі, на землях мышчыцкага памешчыка К. Ф. Непакойчыцкага і участках, што належалі Абрамавіцкаму сельскаму таварыству, пабудавана 30 дамоў. Па звестках губернскага статыстычнага камітэта, якія збіраліся і апрацоўваліся кожныя пяць гадоў, у 1890 г. на ўладаннях памешчыка знаходзілася 400 дзесяцін (прыкладна 436 гектараў) зямлі, а абрамавіцкія сяляне карысталіся 98 з палавінай дзесяцінамі (каля 107 гектараў).
Пашырэнне эканамічных сувязей, магчымасць выкарыстоуваць свае здольнасці і веды ў рамястве і гандлі, перспектыва пашырэння будаўніцтва яшчэ болей прываблівала на перасяленне ў Жабінку сялян і мяшчан (апошнія галоўным чынам габрэйскай нацыянальнасці). У 1892 г. з 30 хат, якія складалі пасёлак, 9 належалі яўрэям. З іх толькі М. I. Дукес меў дакументы, якія пацвярджалі яго права на зямлю, а яшчэ 8 па асабістых дагаворах здымалі кватэры ў Жабінцы.
Усяго ў гэты час у пасёлку жылі 282 чалавекі. 120 (42,5 працэнта) былі па веравызнанні іудзеямі, а 150 лічыліся праваслаўнымі. Акрамя іх, у пасёлку налічвалася каля 11 прадстаўнікоў рымска-каталіцкага царкоўнага абраду. Католікі у большасці сваёй былі значнымі землеўладальнікамі. Многія з іх фінансавалі розныя прадпрыемствы — будаўніцтва школ, дарог, цэркваў, адкрыццё кірмашоў і г. д. А некаторыя нават не цураліся беларускай мовы. Па водгуку інспектара дробнага крэдыту У. М. Фёдарава, у 1907 г. пры адкрыцці Жабінкаўскага пазыковага ашчаднага таварыства "вполне успешно исполнено на белорусском языке" для сялян тлумачэнне мэт і задач падобных устаноў памешчыкам Банькоўскім.
Праваслаўным у сваёй большасці было сялянства, якое перасялілася ў Жабінку ў 70—80 гады. Яны пераязджалі з сельскіх мясцін Кобрынскага і Пружанскага паветаў. Хаця самы багаты і мацнейшы з іх — Я. I. Глебік — прыбыў у пасёлак аж з Мінскай губерні. Па падліках 1898 г., са Збірожскай воласці жыў 21 землеўладальнік, па два перасяленцы былі з Рагазнянскай і Мураўёўскай валасцей, па адным — з Байкаўскай, Прускаўскай і Сяхновіцкай. Большасць сялян былі непісьменныя.
Па сацыяльным становішчы насельніцтва Жабінкі падзялялася наступным чынам: 11 паходзілі з іншагародніх дваран, 5 — з іншагародніх грамадзян, 162 належалі да мяшчан, 96 — да тутэйшых і 8 — прыезджых сялян. Гэта сведчыла, што Жабінка начала ператварацца ў мястэчка.
63 працэнты насельніцтва аддавала перавагу гандлю і рамяству. Нават тыя 114 сялян, якія працавалі на зямлі, нярэдка самастоина рэалізавалі свае вырабы, карыстаючыся блізкасцю да станцыі, адкрывалі гандлёвыя крамы ля чыгункі, або вазілі садавіну і агародніну ў павятовыя гарады Брэст-Літоўск і Кобрын. Аднак яны не маглі скласці сур'ёзную канкурэнцыю габрэям. Тыя адкрылі ў Жабінцы шэсць крам.
Пры сядзібе Л. Я. Муцярперна пачала дзейнічаць кузня. З Навасад перасяліўся Я. Л. Рымберг. Ён займаўся шавецкай справай. Пры станцыі існавала адна ("плохонькая") гасцініца і тры піцейныя ўстановы з халоднымі закускамі.
Гандаль алкагольнымі напіткамі прыносіў значны даход. Колькасць шынкоў хутка расла. Вось што сведчыў у кастрычніку 1896 г. адзін ананімшчык: "Проезжаю часто через станцию Жабинка Московско-Брестской железной дороги. Около же станции есть поселок называемый Жабинка. Я остановился в том поселке ночевать накануне Воскресения, ночевать же было невозможно, вследствии того, что всю ночь местные крестьяне продолжали пьянствовать и производить разбои. В таком малом поселке находится пять кабаков. Хотя жидам запрещено законом поселяться на крестьянских землях, но жиды на это не обращают внимания, потенты берут на имя крестьян, а сами торгуют водкой".
У канцы XIX - пачатку XX ст. пасёлак, безумоуна, становіцца цэнтрам эканамічных узаемаадносін. Для збыту сельскагаспадарчых вырабаў і задавальнення попыту жыхароў пасёлка і бліжэйшых вёсак (Абрамавічы, Мышчыцы, Курпічы, Шчэглікі) кожная нядзеля лічылася кірмашовым днём.
Паштовае аддзяленне размяшчалася на сядзібе Я. I. Глебіка і знаходзілася ў непасрэднай блізкасці да станцыі. Гэта было выгадна, паколькі праз Жабінку ішла карэспандэнцыя ва ўсе бакі імперыі. Звычайна пошта прыходзіла на станцыю ў 7 гадзін раніцы па аўторках і суботах. Пасля хуткай разгрузкі і сартавання яе адвозілі ў Пятровіцкую тэлеграфна-паштовую кантору. А у панядзелак і пятніцу да 11 гадзін вечара карэспандэнцыю з другіх аддзяленняў дастаўлялі ў Жабінку, каб паспець на паштовы цягнік № 4. На чале Жабінкаўскага паштовага аддзялення з 1891 г. стаяў К. В. Шубскі.
Прыкладна ў гэты час (90-я гады) у пасёлку з'явілася сельская аптэка. Валодаў ею Канстанцін Тушынскі, які большай часткай жыў у Брэст-Літоўску і толькі тады-сяды наведваўся ў Жабінку.
Доказ Рынейскага на наданне пасёлку статусу мястэчка, мусіць, быў недастатковым. 8 лютага 1893 г. яго прашэнне было адхілена, бо, на думку губернскага начальства, Жабінка не адпавядала мястэчку "по малочисленности дворов и жителей, а также промышленному и фабричному положению".
Праз пяць год пасёлак Жабінка складаўся ўжо з 45 дамоў, якія належалі сялянам і мяшчанам. Насельніцтва ўзрасло на 50 чалавек.
У 1897 г. жыхарамі Жабінкі зноў было адноўлена прашэнне аб пераўтварэнні пасёлка ў мястэчка. Яны даказвалі, што побач з чыгуначнай станцыяй ужо жыве 150 сем'яў, якія займаюцца рознымі камерцыйнымі промысламі. Тут таксама адзначалася, што Жабінка займае важнае палажэнне паміж дзвюма чыгуначнымі лініямі і трыма шасейнымі камерцыйнымі пунктамі. "Поэтому, — пісалі яны,— в видах улучшения нашего имущественного состояния, то есть, чтобы наши малодоходные земельные участки давали нам хорошие доходы, было бы желательно преобразовать поселок Жабинка в местечко Кобринского уезда Гродненской губернии". Але просьба нават не разглядалася.
А. Р. Бензярук
Памяць. Жабінкаўскі раён
Мінск, Ураджай, 1999
Апублікавана з ласкавай згоды аўтара Анатоля Бензярука