Wybrane zdjęcia
Pozostałości zespołu pałacowego
W dawnym majątku Radziwiłłów w Mankiewiczach (obecnie w granicach Stolina). Mankiewicze wchodziły w skład ordynacji dawidgródeckiej, ogromnych dóbr, które pozostawały w ręku Radziwiłłów od drugiej połowy XVI wieku do 1939 roku.Do przełomu XIX i XX wieku w Mankiewiczach istniał jedynie jeden z folwarków ordynacji, położony na wysokim brzegu rzeki Horyń. W końcu XIX wieku żona księcia Antoniego Fryderyka Radziwiłła, ówczesnego ordynata dawidgródeckiego (który był jednocześnie ordynatem nieświeskim i kleckim), znana z gospodarności księżna Maria z de Castellanów, zachwycona pięknym położeniem folwarku, postanowiła założyć w Mankiewiczach rezydencję.
Najpierw, w 1885 roku w lesie obok folwarku założono naturalny park krajobrazowy na powierzchni około 50 ha. Później, w 1905 roku w parku stanął obszerny neobarokowy pałac z wieżą, zbudowany według projektu architekta Wenzla z Berlina. Pałac ten stał się główną siedzibą ordynatów dawidgródeckich; po śmierci księcia Antoniego Fryderyka (w 1905 roku), byli nimi: jego syn, Stanisław (poległ w 1920 roku jako adiutant Józefa Piłsudskiego), a następnie, do 1939 roku, książę Karol Radziwiłł – ostatni ordynat dawidgródecki. Wspaniały i pięknie urządzony pałac w Mankiewiczach został spalony podczas II wojny światowej a następnie rozebrany. Dziś nie pozostał po nim nawet ślad.
Zachował się natomiast rozległy park krajobrazowy, z systemem alej i polan, którego obecna powierzchnia wynosi około 28 ha. Przy wejściu znajdują się dwa stare filary ze współczesną bramą (oryginalna kuta brama z herbem Radziwiłłów została wywieziona przez Niemców podczas II wojny światowej) oraz nieduży neobarokowy domek odźwiernego na planie kwadratu, z mansardowym dachem, zbudowany w tym samym czasie i utrzymany w tym samym stylu co pałac. Przy jednej z alej parkowych znajduje się głaz z napisem upamiętniającym założenie parku przez Marię Radziwiłłową, położony przez jej syna, księcia Stanisława Radziwiłła.
Park spełnia obecnie funkcję parku kultury i wypoczynku, a w dawnych zabudowaniach gospodarczych mieszczą się muzeum krajoznawcze, założone w 1955 roku i szkoła muzyczna. Na uwagę zasługuje piękny widok, jaki rozpościera się z położonego na skarpie parku, na dolinę rzeki Horyń i ciągnące się za nią rozległe poleskie bagna.
Grzegorz Rąkowski
„Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
(A.O.)