Dwór Dmochowskich | Zabłocie

Dwór w Zabłociu

Dwór w Zabłociu zbudowano w 1742 roku, o czym świadczyła data wyryta na kamiennej płycie przed progiem. Majątek należał wówczas do nieznanej bliżej rodziny Gierzdów, która w rok później sprzedała go Dmochowskim. W ręku Dmochowskich dobra pozostały do 1939 roku.

Jak wynika ze zdjęć i opisu zamieszczonego w IV tomie dzieła Romana Aftanazego, dwór był budowlą parterową o szlachetnych proporcjach, wzniesioną na wysokiej podmurówce z kamieni polnych, z oryginalnym portykiem o czterech kolumnach dźwigających belkowanie i trójkątnym frontonem z gzymsem kostkowym.

W 1812 roku dwór w Zabłociu został doszczętnie ograbiony przez ciągnące na Moskwę wojska francuskie. W ciągu XIX wieku Dmochowscy ponownie zgromadzili w swym dworze cenne zbiory. Część z nich padła łupem grabieży, a pozostała część spaliła się w 1944 roku w Wilnie, dokąd wywiózł je ostatni właściciel majątku – Władysław Dmochowski.

W dworze zabłockim urodzili się dwaj najbardziej znani przedstawiciele rodu Dmochowskich: Kazimierz (1780-1851) – arcybiskup metropolita mohylewski od 1848 roku (katolicka metropolia mohylewska obejmowała w tym czasie całe Cesarstwo Rosyjskie, aż po Sachalin), oraz jego bratanek Henryk (1810-1863), rzeźbiarz i powstaniec.

Grzegorz Rąkowski
”Wśród jezior mszarów Wileńszczyzny”, Rewasz, Warszawa 2000
(A.O.)