Kościół Narodzenia NMP | Brasław

Więcej zdjęć (33) >>

Kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Pierwszy kościół katolicki postawił w Brasławiu wojewoda wileński Monwid w 1423 roku. Po pożarze nową świątynię wybudował w 1504 roku król Aleksander.

Obecny kościół wzniesiony został z kamienia polnego w 1824 roku, a gruntownie przebudowany i powiększony w 1897 roku. Przebudowa nadała mu charakter neogotycki, nowsze elementy świątyni wykonano z czerwonej cegły. Po II wojnie światowej kościół został zamknięty i zamieniony na skład zboża. Determinacja mieszkańców doprowadziła do ponownego otwarcia świątyni w 1951 roku.

Kościół jest trójnawową bazyliką z pojedynczą, trójkondygnacyjną wieżą z przodu. Elementy wystroju zewnętrznego stanowią schodkowe szkarpy, pinakle i fryz arkadowy.

Warto zwrócić uwagę na kamienne ściany wschodnią i północną – zachowane fragmenty budowli z 1824 roku, które ozdobiono oryginalną techniką, tak zwaną rodzynkową. Polega ona na tym, że w zaprawę otaczającą duże kamienie tworzące zrąb ścian, wklejone są niczym rodzynki liczne mniejsze i całkiem małe kamyczki, ułożone w ozdobne kompozycje geometryczne. Najczęściej powtarza się motyw słońca, czy też kwiatów o promieniście ułożonych płatkach. Takich elementów jest aż 29. Kamienne budowle zdobione techniką rodzynkową spotyka się też w innych miejscach na Brasławszczyźnie; najczęściej będą to świątynie, młyny wodne i zabudowania gospodarcze majątków.

W brasławskim kościele znajduje się umieszczony w ołtarzu głównym cudowny obraz Matki Boskiej Brasławskiej, zwanej też Ucieczką Grzeszników lub Matką Boską Monasterską.

Ta ostatnia nazwa nawiązuje do miejscowej tradycji, według której obraz pierwotnie znajdował się w monasterze unickim na wyspie jeziora Nieśpisz, odległym od Brasławia o 3 km. Najprawdopodobniej jest to jednak kopia, bowiem oryginalny obraz zaginął lub spłonął podczas pożaru klasztoru w 1832 roku. Nie zmienia to jednak faktu, że brasławski wizerunek Matki Boskiej otoczony jest żywym kultem i podobnie jak przed laty stanowi cel licznych pielgrzymek.

Grzegorz Rąkowski
”Wśród jezior i mszarów Wileńszczyzny”, Rewasz, Warszawa 2000
(A.O.)