> obwód brzeski > rejon piński > miasteczko Łohiszyn
Łohiszyn. Cerkiew Św. Trójcy

Łohiszyn - zabytki | zdjęcia

Pierwsza pisemna wzmianka: 1552

Możliwe warianty:
Ëàã³øûí Ëîãèøèí Łohiszyn Łahišyn Logishin Logiszyn Lahishyn Logashin Logichin Logishyn Lohiszym Logishino Lahiszyn Lohiszyn

Współrzędne geograficzne:
52° 20'16.86"N, 25° 59'17.84"E

Co warto zobaczyć:

Łohiszyn, miasteczko o bogatej tradycji

Miasteczko znajduje się w centrum Ostrowa Łohiczyńskiego, jednej z czterech rozległych suchych wysp zwanych Wielkimi Ostrowami, położonych wśród bagien Zajasiołdzia. Łohiszyn jest także „wyspą polską’, jedną z nielicznych na Polesiu – większość jego mieszkańców stanowili i stanowią obecnie Polacy katolicy.

Pierwsze wiadomości o tej miejscowości pochodzą z 1552 roku. Należała wówczas do powiatu pińskiego w województwie brzeskim i była ośrodkiem odrębnego starostwa, które dzierżyli przedstawiciele najmożniejszych rodów Rzeczypospolitej: Radziwiłłowie, Ogińscy i Druccy-Lubeccy.

W 1634 roku Stanisław Albrycht Radziwiłł ufundował tu pierwszy kościół katolicki, który stał się ośrodkiem parafii. W 1643 roku Łohiszyn otrzymał z rąk króla Władysława IV magdeburskie prawa miejskie.

Bardzo oryginalnie wyglądał nadany mu herb, przedstawiający wilka na łosich nogach (według innego źródła – na żurawich) z podwiniętym lisim ogonem.

W latach 1660-1773 przy kościele parafialnym w Łohiszynie działała misja jezuicka kolegium w Pińsku, ufundowana przez Mikołaja Rosochackiego.

W 1768 roku decyzją Sejmu Łohiszyn został nadany wojewodzie wileńskiemu, późniejszemu hetmanowi, Michałowi Kazimierzowi Ogińskiemu z prawem wieczystego użytkowania w nagrodę za rozpoczęcie przez niego kosztownej budowy poleskiego kanału, nazwanego później jego imieniem.

Łohiszyńską parafię katolicką zlikwidowano w ramach represji po Powstaniu Styczniowym, a stary, drewniany kościół przekazano w 1866 roku prawosławnym, którzy przenieśli go na cmentarz. Tam spłonął w 1897 roku. Na jego miejscu w centrum miasteczka wzniesiono nową cerkiew prawosławną.

Po wydaniu przez cara w 1905 roku ukazu o tolerancji religijnej, Łohiszyn był jedną z bardzo nielicznych na Polesiu miejscowości, w których dawni unici, po zniesieniu unii w 1839 roku nawróceni siłą na prawosławie, nie pozostali przy nim, lecz masowo przeszli na katolicyzm. Wkrótce wzniesiono w miasteczku nowy, duży kościół katolicki.

Według spisu ludności przeprowadzonego już w wolnej, niepodległej Polsce w 1921 roku, aż 90% mieszkańców deklarowało przynależność do religii katolickiej i narodowość polską, co było ewenementem w skali całego Polesia.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej mieszkańcy miasteczka samorzutnie wzięli udział w walkach, organizując własny oddział zbrojny, co nazwano „powstaniem łohiszyńskim”. Jego organizatorem był legionista, porucznik Koy-Zameczek i miejscowi gospodarze, Pietrukiewicze. W dniu 14 czerwca 1919 roku doszło do potyczki, w której wspomagane przez „powstańców” oddziały polskie śmiałym atakiem zdobyły Łohiszyn, rozbijając stacjonujących w nim bolszewików. W rok później, w sierpniu 1920 roku, wycofujących się z pod Warszawy bolszewików przegnali z miasteczka sami „powstańcy” na kilka dni przed wkroczeniem regularnych sił polskich.

Prawa miejskie stracił Łohiszyn w 1934 roku. Po II wojnie światowej miasteczko stało się stolicą rejonu, który jednak w 1962 roku przyłączono do rejonu pińskiego. W 1959 roku Łohiszyn zyskał prawa osiedla miejskiego i obecnie liczy ponad 3000 mieszkańców. Działa tu jeden z największych na Polesiu oddziałów Związku Polaków na Białorusi.

Łohiszyn zachował dawny układ miejski z regularną, prostokątną siecią ulic. Przeważa niska, drewniana zabudowa typu wiejskiego. Wysoko pond nią wyrasta najokazalsza budowla miasteczka – neogotycki kościół p.w. Św. Piotra i Pawła. W pobliżu kościoła wznosi się murowana cerkiew p.w. Św. Trójcy.

Grzegorz Rąkowski
”Czar Polesia”, Rewasz, Pruszków 2001
(A.O.)

Łohiszyn. : Zabytki i atrakcje | zdjęcia

Wiadomości