Łyntupy

Historia Łyntup

Miasteczko położone przy granicy litewskiej,38 km na południowy zachód od Postaw. W 1931 r. miasteczko i majątek Łyntupy zamieszkiwało 1514 osób. Brak danych statystycznych z tego okresu dotyczących narodowości i wyznania mieszkańców Łyntup.

Jako pierwsi właściciele majątku Łyntupy wymieniani są Hulzenowie. W II poł. XVII w. jako właściciel figuruje już cześnik oszmiański i szambelan króla Stanisłąwa Augusta, Daniel Buczyński, po którym dobra łyntupskie dzidziczy jego syn, Maurycy. W 1863 r. majątek znów zmienia włścicieli, tym razem drogą kupna przechodzi w ręce petersburskiego adwokata, Jerzego Biszewskiego h. Abdank. Jerzy Biszewski, po wczesnej śmierci pozostawił Łyntupy dwóm swym synom, Józefowi i Edwardowi. Śmierć Edwarda, która nastąpiła również przedwcześnie spowodowała, że majątek został własnością Józefa.

Józef,człowiek samotny, z zamiłowaniem do budowania przystąpił do przekształcenia majątku w rezydencję, rozpoczynając w końcu XIX w. budowę zespołu architektoniczno-parkowego, według projektu znanego ówczesnego architekta, Tadeusza Rostworowskiego. Budowa i urządzanie rodowej siedziby trwały do I wojny światowej. Najpierw powstał pałac w stylu willi włoskiej, później park. Wyposażenie pałacu zostało rozgrabione podczas wojny, a i sam pałac w 1919 r. mocno ucierpiał na skutek pożaru. Po zakończeniu działań wojennych Józef Biszewski zabiezpieczył ocalałe mury, jednak w okresie dwudzistolecia międzywojennego nie zdołał ich już odbudować. Na swoje mieszkanie przeznaczył więc stojącą w pobliżu oficynę. Zmarł w Wilnie w 1944 r., zostawiając po sobie pokaźną sumę i spory majątek.W budynku pałacowym po wojnie mieściła się szkoła.

W 1866 r. w Łyntupach znajdowało się 30 domów oraz 406 mieszkańców wyznania katolickiego, 11 prawosłąwnego, 50 mojżeszowego, 6 ewangelickiego i 4 mahometańskiego

Anna Lewkowska,Jacek Lewkowski,Wojciech Walczak
Zabytkowe cmentarze na kresach Drugiej Rzeczypospolitej,Województwo Wileńskie na obszarze Republiki Białoruś.Wydawnictwo DiG,2007
(MP)