Выбраныя здымкі
Уніяцкая царква ў Бабровічах і сьвятар а. Баляслаў Пачопка Фота © Elzbieta Miedzybrodzka |
Дзякуючы намаганням святара а. Баляслава Пачопкі ў 1920-30 гг. вёска Бабровічы стала адным з цэнтраў адраджэння ўніяцтва на Беларусі. Баляслаў Пачопка (1884-1940 гг.) - выдатны беларускі грэка-каталіцкі святар, публіцыст, выдавец, паэт, педагог, аўтар некалькіх твораў гісторыка-рэлігійнай тэматыкі. Паходзіць з беларускай Віленшчыны з засценку Уляны каля Рукойняў, што за 20 км ад Вільні. У касцёле ў Рукойнях быў ахрышчаны адзін з пачынальнікаў сучаснай беларускай літаратуры Францішак Багушэвіч.
Баляслаў Пачопка працаваў рэдактарам першай беларускай каталіцкай газеты "BIELARUS" (1913-1915 гг.), якая выходзіла ў Вільні. З'яўляўся стваральнікам, кіраўніком і выкладчыкам першай беларускай настаўніцкай семінарыі ў Свіслачы (1916-1918 гг.). Б. Пачопка - аўтар адной з першых граматык беларускай мовы, якая выдавалася на беларускай лацініцы (1918 г.). Важным здзяйсненнем Пачопкі стала апрацоўка і выданне ў 1915 г. ў Вільні першага беларускага малітоўніка «Бог з намі».
У 1921 г., дзякуючы парадзе рэдэмптарыста а. Мікалая Чарнецкага (цяпер блаславёнага Папам Рымскім святамучаніка), з якім падтрымліваў сяброўскія адносіны ўсё жыццё, Баляслаў Пачопка звярнуўся ў Ватыкан з просьбай дазволіць яму прыняць усходні абрад. Такі дазвол ён хутка атрымаў. На працягу 5 гадоў, працуючы настаўнікам пад Ваўкавыскам, ён завочна скончыў духоўную семінарыю ў Львове. Мітрапаліт Андрэй Шаптыцкі асабіста пасвяціў яго на святара візантыйскага абраду ў львоўскай катэдры святога Юрыя 25 ліпеня 1926 г.
З 1926 г. а. Баляслаў Пачопка працуе душпастырам на Палессі: пробашчам у каталіцкай парафіі славяна-візантыйскага абраду ў Бабровічах і вікарыем у лацінскай парафіі ў Целяханах (Івацэвіцкі р-н). У 1930 г. парафію наведалі біскупы Зыгмунт Лазінскі і Мікалай Чарнецкі. У 1932 г. пад кіраўніцтвам а.Пачопкі сяляне збудавалі ў вёсцы новую царкву.
Савецкая ўлада як магла зьдзекавалася са святара, усяляк перашкаджаючы яго дзейнасці. У 1940 г, як кажуць людзі, яго моцна зьбілі бальшавікі, ад чаго ён злёг у шпіталь і там памёр. Пахаваў у Целяханах айца Пачопку пробашч мясцовай каталіцкай парафіі ксёндз Тарнатурскі.
Насельніцтва вёсак Бабровічы, Тупічыцы, Вяда, Красніца, якія складалі ўніяцкую парафію, было амаль цалкам спалена падчас карнай аперацыі "Балотная ліхаманка" восенню 1942 г. (Гэтыя падзеі апісаны ў знакамітай дакументальнай кнізе Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Уладзіміра Калесніка "Я з вогненнай вёскі"). У гэты агнявы і крывавы верасень 1942 г. нямецка-фашысцкія акупанты загубілі 676 жыхароў і спалілі ўсе 164 двары вёскі Бабровічы. Царква на дзіва ўсім ацалела. Знішчылі яе ўжо пасля вайны, спалілі ці не на загад мясцовага савецкага кіраўніцтва.
Намаганьнямі старшыні Івацэвіцкай парафіі Жыровіцкай іконы Маці Божай сп.Вячаслава Гарчакова і былых парафіянаў з Бабровічаў удалося адшукаць на каталіцкіх могілках у Целяханах дакладнае месца пахаваньня а.Баляслава Пачопкі. Яно непадалёк ад магілы маці маршала Канстанціна Ракасоўскага. Тут івацэвіцкія грэка-каталікі паставілі крыж з прозьвішчам сьвятара і датамі яго жыцьця. 6 лістапада 2004 г. ў Целяханах (Івацэвіцкі р-н, Беларусь) на каталіцкіх могілках адбылося асвячэнне помніка беларускаму грэка-каталіцкаму святару а. Баляславу Пачопку. Аўтар помніка з дрэва, з выявай уваскрослага Пана, - мастак з Баранавіч Мікола Колас.
Баляслаў Пачопка працаваў рэдактарам першай беларускай каталіцкай газеты "BIELARUS" (1913-1915 гг.), якая выходзіла ў Вільні. З'яўляўся стваральнікам, кіраўніком і выкладчыкам першай беларускай настаўніцкай семінарыі ў Свіслачы (1916-1918 гг.). Б. Пачопка - аўтар адной з першых граматык беларускай мовы, якая выдавалася на беларускай лацініцы (1918 г.). Важным здзяйсненнем Пачопкі стала апрацоўка і выданне ў 1915 г. ў Вільні першага беларускага малітоўніка «Бог з намі».
У 1921 г., дзякуючы парадзе рэдэмптарыста а. Мікалая Чарнецкага (цяпер блаславёнага Папам Рымскім святамучаніка), з якім падтрымліваў сяброўскія адносіны ўсё жыццё, Баляслаў Пачопка звярнуўся ў Ватыкан з просьбай дазволіць яму прыняць усходні абрад. Такі дазвол ён хутка атрымаў. На працягу 5 гадоў, працуючы настаўнікам пад Ваўкавыскам, ён завочна скончыў духоўную семінарыю ў Львове. Мітрапаліт Андрэй Шаптыцкі асабіста пасвяціў яго на святара візантыйскага абраду ў львоўскай катэдры святога Юрыя 25 ліпеня 1926 г.
З 1926 г. а. Баляслаў Пачопка працуе душпастырам на Палессі: пробашчам у каталіцкай парафіі славяна-візантыйскага абраду ў Бабровічах і вікарыем у лацінскай парафіі ў Целяханах (Івацэвіцкі р-н). У 1930 г. парафію наведалі біскупы Зыгмунт Лазінскі і Мікалай Чарнецкі. У 1932 г. пад кіраўніцтвам а.Пачопкі сяляне збудавалі ў вёсцы новую царкву.
Савецкая ўлада як магла зьдзекавалася са святара, усяляк перашкаджаючы яго дзейнасці. У 1940 г, як кажуць людзі, яго моцна зьбілі бальшавікі, ад чаго ён злёг у шпіталь і там памёр. Пахаваў у Целяханах айца Пачопку пробашч мясцовай каталіцкай парафіі ксёндз Тарнатурскі.
Насельніцтва вёсак Бабровічы, Тупічыцы, Вяда, Красніца, якія складалі ўніяцкую парафію, было амаль цалкам спалена падчас карнай аперацыі "Балотная ліхаманка" восенню 1942 г. (Гэтыя падзеі апісаны ў знакамітай дакументальнай кнізе Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Уладзіміра Калесніка "Я з вогненнай вёскі"). У гэты агнявы і крывавы верасень 1942 г. нямецка-фашысцкія акупанты загубілі 676 жыхароў і спалілі ўсе 164 двары вёскі Бабровічы. Царква на дзіва ўсім ацалела. Знішчылі яе ўжо пасля вайны, спалілі ці не на загад мясцовага савецкага кіраўніцтва.
Намаганьнямі старшыні Івацэвіцкай парафіі Жыровіцкай іконы Маці Божай сп.Вячаслава Гарчакова і былых парафіянаў з Бабровічаў удалося адшукаць на каталіцкіх могілках у Целяханах дакладнае месца пахаваньня а.Баляслава Пачопкі. Яно непадалёк ад магілы маці маршала Канстанціна Ракасоўскага. Тут івацэвіцкія грэка-каталікі паставілі крыж з прозьвішчам сьвятара і датамі яго жыцьця. 6 лістапада 2004 г. ў Целяханах (Івацэвіцкі р-н, Беларусь) на каталіцкіх могілках адбылося асвячэнне помніка беларускаму грэка-каталіцкаму святару а. Баляславу Пачопку. Аўтар помніка з дрэва, з выявай уваскрослага Пана, - мастак з Баранавіч Мікола Колас.
Крыніца:
Ігар Бараноўскі, газета "Царква"
АСВЯЧЭННЕ ПОМНІКА СВЯТАРУ БАЛЯСЛАВУ ПАЧОПКУ
Вандроўка івацэвіцкіх уніятаў