Мёры - фота і помнікі

Гісторыя Мёраў

Мёры, Міёры, Міры, Меры, горад, цэнтр Мёрскага раёна. Размешчаны на беразе Міёрскага возера, за 190 км на ПнЗ ад Віцебска. Чыгуначная станцыя на лініі Друя—Варапаева, аўтадарогамі злучаны з Дзіснай, Верхнядзвінскам, Браславам, Шаркаўшчынай. 9,3 тыс. ж. (1998).

Упершыню ўпамінаюцца пад 1514 як маёнтак Мярэя ў Браслаўскім павеце ВКЛ. У попісе войска ВКЛ 1567 згадваецца як маёнтак Мёры, які належаў Р.Мірскаму. У 1621 уладальніца маёнтка Н.Мірская заклала тут царкву. 3 1644 у Мёрах быў праваслаўны манастыр, які ў 1690 М.Мірскі перадаў уніятам. Паводле тастамента (1680) Сімяона Полацкага ён ахвяраваў на карысць манастыра частку грошай. У 1691 пабудаваны касцёл (існаваў да 1862). У 18 ст. існавалі 5 маёнткаў з назвай Мёры, якія належалі Мірскім, Перасвет-Солтанам, Беліковічам, Клотам, Зяновічам, Пуцятам. Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Мёры ў Расейскай імперыі. Мястэчка, цэнтр воласці Дзісенскага павета Менскай, з 1842 Віленскай губерняў. 3 1866 дзейнічала народная школа (32 вучні ў 1878). У 1886 у Мёрах 110 жыхароў, валасное праўленне, 3 корчмы, адбываліся 2 кірмашы на год. У 1903 у Мёрах 145 жыхароў, габрэйскае вучылішча, царкоўна-прыходская школа. У 1907 пабудаваны касцёл Спачыну Найсьв. Панны Марыі. 3 1922 Мёры ў складзе Польшчы, мястэчка, цэнтр гміны Дзісенскага павета Віленскага ваяводства. У 1927 у Мёрах 422 жыхароў, 2 млыны, аптэка, 5 крам; да 1931 працавала запалкавая фабрыка.

3 1939 у БССР. 15.1.1940 цэнтр раёна Вілейскай вобласці. У 2-ю сусветную вайну 3.7.1941 акупіраваны нямецкімі фашыстамі, якія загубілі ў Мёрах 662 чал. Вызвалены 4.7.1944. 3 1944 у Полацкай, з 1954 у Маладзечанскай, з 1960 у Віцебскай абласцях. 3 7.8.1957 гарадскі пасёлак. 1,9 тыс. жыхароў у 1959, 5,7 тыс. жыхароў у 1970. 3 7.8.1972 горад. У горадзе 3 сярэднія і дзіцяча-юнацкая спартыўная школы, школа мастацтваў, 3 дашкольныя ўстановы, Міёрскі гісторыка-этнаграфічны музей. Брацкая магіла савецкіх вайскоўцаў і партызан. Помнік Вызвалення, Курган Славы. Помнік архітэктуры — касцёл Спачыну Найсьв. Панны Марыі (пач. 20 ст.).

Крыніца:
Вітальд Ермалёнак
Энцыклапедыя Гісторыі Беларусі, т.5
Менск, Беларуская Энцыклапедыя, 1999