Аркадыя - фота і помнікі

Аркадыя - былая вёска пад Брэстам

Аркадыя (ці Аркадзія) былая вёска пад Брэстам, з 1 чэрвеня 2007 г. уваходзіць у склад горада. Вёска вядома з 15.9.1648 г. як вёска ў Берасцейскім павеце і ваяводстве ВКЛ. Тут быў пакараны смерцю Афанасій Філіповіч, ігумен берасцейскага Свята-Сімяонаўскага манастыра. Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай (1795 г.) у складзе Слонімскай, з 1797 г. — у Літоўскай, з 1801 г. — у Гродзенскай губерні Расійскай імперыі. Уваходзіла ў склад дзяржаўнага маёнтка Пажэжын. У 1868 г. - вёска ў Гершонскім царкоўным прыходзе. У 1876 г. 38 двароў, 278 жыхароў. Вяскоўцы ўваходзілі ў Пажэжынскую сельскую грамаду. У 1878—88 гг. за 2 км на паўднёвы захад ад вёскі пабудаваны крапасны форт №5.

Горжавы капанір форту № V каля АркадыіФота © К. Шастоўскі | Дата: 03/09/2002

На пачатку ХХ ст. у Аркадыі на месцы гібелі Афанасія Філіповіча пабудавана драўляная капліца. Паводле перапісу 1897 г. ў вёсцы 66 двароў, 517 жыхароў, хлебазапасны магазін. У 1905 г. вёска (270 жыхароў) у Камянец-Жыровіцкай воласці Брэсцкага павета Гродзенскай губерні. Паводле Рыжскай мірнай дамовы 1921 г. ў складзе Польшчы, у Камянец-Жыровіцкай гміне Брэсцкага павета Палескага ваяводства. На 30.9.1921 г. 24 двары, 131 жыхар.

Царква Святога Афанасія ў АркадыіФота © К. Шастоўскі | Дата: 03/09/2002

З верасня 1939 г. ў складзе БССР. У 1940 г. 69 двароў, 356 жыхароў. У Другую сусветную вайну спалена 8 двароў, забіта 10 мірных жыхароў, 8 загінулі на фронце. У 1997 г. 228 гаспадарак, 681 жыхар, у 2005 г. - 69 гаспадарак, 859 жыхароў. За 2 км на паўднёвы захад ад вёскі ў памежнай зоне размешчаны крапасны форт № 5 — узор фартыфікацыйнага будаўніцтва канца XIX ст. У цэнтры вёскі знаходзіцца Афансіеўская капліца — помнік народнага драўлянага дойлідства, адноўлена прыхаджанамі ў 1988 г. У 1997 г. тут заснаваны праваслаўны мужчынскі манастыр. Побач знаходзяцца руіны парахавога склепу, ўзарванага немцамі ў 1944 г.

Узарваны парахавы склеп ў АркадыіФота © К. Шастоўскі | Дата фота здымкі: 03/09/2002

Крыніца:
1. Гарады і вёскі Беларусі, Энцыклапедыя, Том З 
БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ, кніга І 
Мінск, «БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ», 2006
2. Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Брэсцкага раёна
БЕЛТА, 1998